گاهی مهم نیست چقدر برای اجرای یک کمپین بازاریابی وقت و انرژی می‌گذارید، روی تولید محتوا کار می‌کنید و سعی می‌کنید ظاهر سایت خود را برای مخاطب زیبا و جذاب کنید. با انجام همه‌ی این کارها، باز هم ممکن است با شکست روبه‌رو شوید و بازدهی خوبی به دست نیاورید. در این مواقع، ناامیدی اجتناب‌ناپذیر است و می‌تواند کسبوکار شما را با چالش مواجه کند. یکی از دلایل مهم این شکست این است که تجربهی کاربری خوبی ایجاد نکرده‌اید. باید مطمئن باشید از سبکی پیروی می‌کنید که مخاطبانتان آن را می‌پسندند و با آن راحت هستند. این‌جاست که A/B تست می‌تواند به کمک شما بیاید. اما a/b testing چیست و چه کاربردهایی دارد؟ به این سوال در ادامه مطلب پاسخ داده‌ایم.
تست A/B چیست
A/B تست، روشی موثر و مطمئن برای تجزیه و تحلیل تجربهی کاربری یا عملکرد یک کمپین بازاریابی است. درواقع این تست به شما کمک می‌کند قبل از ایجاد هر تغییری در سایت یا فروشگاه اینترنتی خود ببینید که این کار چه تاثیری بر مخاطبین خواهد داشت، آیا کارشان را راحت‌تر می‌کند و آن را می‌پسندند یا خیر. در این تست شما عملکرد یک نسخه A و یک نسخه B از یک صفحه وب، لندینگ پیج یا کمپین را باهمدیگر مقایسه می‌کنید.
به کمک این تست می‌توانید تمام بخش‌های سایت خود را به صورت پهلو به پهلو با هم مقایسه کنید و در نتیجه نرخ کلیک (CTR) را افزایش حداکثری دهید. درست است که انجام این تست می‌تواند زمانبر باشد، اما نتایج آن ارزش این زمان گذاشتن را دارند و می‌توانند بسیار موثر و متحول‌کننده باشند. از این رو در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم که تست A/B چیست، اجرای آن چه تاثیری بر سئوی سایت شما دارد و چطور می‌توان آن را انجام داد.
مزایای تست A/B چیست
تست A/B در گام اول به شما کمک می‌کند که تمام موانع بر سر ایجاد یک تجربهی کاربری خوب برای بازدیدکنندگان را از بین ببرید. درواقع این تست از این جهت اهمیت دارد که به میزان زیادی می‌تواند منجر به افزایش بازدید، افزایش نرخ تبدیل و بهبودی سئوی سایت شما شود. کاربران به دلایل مختلفی به سایتتان می‌آیند و هرچه تجربهی کاربری بهتری برایشان رقم بزنید، بیشتر در سایتتان می‌مانند و کسبوکار اینترنتی شما رونق بیشتری می‌گیرد.
یکی از دلایل اهمیت a/b تست در سئو، نرخ پرش یا Bounce Rate است که برای اندازه‌گیری میزان خروج کاربران از سایت استفاده می‌شود. با انجام تست A/B شما می‌توانید مسیر کاربر در رسیدن به اهدافش را کوتاه کنید و موانع را از سر راه بردارید تا نرخ پرش به حداقل کاهش پیدا کند. حقیقت این است که هزینه‌ی دستیابی به بازدید موثر سایت و کاهش نرخ پرش، ممکن است بسیار زیاد باشد؛ اما با استفاده از تست A/B می‌توانید بدون کمترین هزینه، از همین ترافیک موجود نهایت استفاده را بکنید.
به طور خلاصه، اصلی‌ترین مزیت تست A/B ، کم‌هزینه‌ترین راه بودن برای بهبود تجربه کاربری بازدیدکنندگان و افزایش محبوبیت سایت است. این تست کمک می‌کند قبل از انجام اصلاحات پرهزینه‌ای که هیچ کمکی به سئوی سایتتان نمی‌کنند و بیشتر باعث افت تجربهی کاربری می‌شوند، بتوانید یک دید کلی از استراتژی‌های بازاریابی خود داشته باشید و آگاهانه‌تر رفتار کنید.
کاربرد تست A/B چیست؟
آیا تست A/B بر روی تغییرات خاصی تمرکز دارد؟ خیر. شما می‌توانید هر متغیری که در سایت، کمپین‌های بازاریابی یا حتی اپلیکیشن‌های خود دارید به کمک این تست بررسی کنید. هر قسمتی که بر روی تجربهی کاربری تاثیر داشته‌باشد می‌تواند با این تست مورد بررسی قرار بگیرد. برای معرفی رایج‌ترین استفاده‌ی تست A/B ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عنوان صفحه یا عناوینی که در بخش تولید محتوا به کار می‌روند
- پاپ‌آپ‌ها
- پوش نوتیفیکیشن‌ها
- زیرعنوان‌ها
- پاراگراف توضیحات
- بخش نظرات کاربران
- دکمه‌های کال تو اکشن
- اس ام اس و ایمیل مارکتینگ
- لینک‌های موجود در صفحه
- تصاویر
- بخش تخفیفات و هدایا
و به طور کلی هر بخش دیگری که می‌تواند برای کاربر جذاب باشد.
انواع روش‌های A/B تست
متودهای مختلفی برای تست A/B وجود دارد که هرکدام برای شرایط متفاوتی انتخاب می‌شوند. مهم‌ترین روش‌ها عبارتند از:
- تست تقسیم URL (Split URL Testing)
در این متود، دو نسخه متفاوت از یک صفحه وب تست می‌شوند. در مواردی که می‌خواهید تغییرات قابل توجهی در یک صفحه موجود انجام دهید، مانند بازطراحی صفحه اصلی، باید از تست تقسیم URL استفاده کنید.
- تست چند متغیره (Multivariate Testing – MVT)
نحوه‌ی کار این روش، تغییر چندین متغیر در یک صفحه و تست آنها به طور همزمان است تا ببینید کدام عملکرد بهتری دارند. به عنوان مثال در این روش، می‌توانید چندین نسخه از یک فرم ایجاد کنید که در آن تغییرات عنوان، تعداد فیلدها و رنگ دکمه CTA به طور همزمان تست می‌شوند.
- تست چند صفحه‌ای (Multipage Testing)
در تست چند صفحه‌ای، شما عناصر خاصی را در چندین صفحه تغییر می‌دهید و بر اساس نحوه تعامل بازدیدکنندگان با آنها، تعیین می‌کنید کدام صفحه عملکرد بهتری دارد.
فرض کنید که قیف فروش شما شامل صفحه اصلی، صفحه محصول و صفحه پرداخت است. با کمک تست چند صفحه‌ای، می‌توانید نسخه‌های جدیدی از هر صفحه ایجاد کرده و عملکرد این مجموعه جدید از صفحات را در مقایسه با قیف فروش اصلی بسنجید.
صرف نظر از روش، یک چارچوب تست A/B استاندارد به شما امکان می‌دهد تصمیمات مبتنی بر داده بگیرید، عملکرد وبسایت را بهبود بخشید و تجربه کلی مخاطبان هدف خود را بهتر کنید.
چطور تست A/B را انجام دهیم
حالا که توضیح دادیم تست A/B چیست و چه متودهایی دارد، نوبت آن رسیده که بدانید چطور آن را انجام دهید. به طور کلی انجام تست A/B را می‌توان در سه مرحله مورد بررسی قرار داد که در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم.
تحقیقات قبل شروع تست
تحقیق پیش از برنامه ریزی برای اجرای تست A/B، باید تحقیق کاملی در مورد عملکرد فعلی وبسایت انجام دهید. شما باید داده‌هایی را در مورد تعداد بازدیدکنندگان سایت، صفحاتی که بیشترین ترافیک را دارند، KPIهای مختلف و … جمع‌آوری کنید. ابزارهای تست A/B مورد استفاده در این مرحله می‌توانند شامل ابزارهای تجزیه و تحلیل وبسایت مانند گوگل آنالیتیکس باشد که کمک می‌کند صفحاتی با بیشترین بازدید، بیشترین زمان ماندن کاربر در صفحه یا نرخ خروج Exit rate را بیابید. در این مرحله می‌توانید با لیست کردن صفحاتی که بیشترین پتانسیل برای درآمدزایی یا ترافیک روزانه را دارند، شروع کنید.
بعد از ایجاد این لیست، لازم است رفتار کاربر در صفحه را بیشتر بررسی کنید که ابزار هیت مپ (Heatmap) به شما در این زمینه کمک می‌کند. هیت مپ به شما نشان می‌دهد که کاربران بیشترین زمان خود را کجای صفحه صرف می‌کنند، کجا اسکرول می‌کنند، کجا کلیک می‌کنند و … . این گزارش می‌تواند به شما در شناسایی بخش‌های مشکل‌دار وبسایت کمک کند.
ابزار دیگری که برای انجام تحقیقات عمیق‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد، نظرسنجی کاربران وبسایت است. نظرسنجی‌ها می‌توانند به عنوان یک رابط مستقیم بین تیم شما و کاربران نهایی عمل کرده و مشکلاتی را که در تجزیه و تحلیل داده‌ها دیده نشدند، برجسته کنند.
علاوه بر این، استفاده از ابزارهای ضبط رفتار کاربر مانند Hotjar که داده‌هایی در مورد رفتار بازدیدکنندگان جمع‌آوری می‌کنند،به کسب بینش‌های کیفی کمک کرده و شکاف‌های مسیر مشتری را به شما می‌شناسانند. در واقع، استفاده از هاتجر و اطلاعات فرم نظرسنجی، مکمل همدیگر هستند. کاربران فرم را تا نیمه رها می‌کنند؟ یا روی دکمه CTA شما کلیک نمی‌کنند؟ بررسی این ابزارها کمک می‌کند متوجه شوید مشکل از کجا بوده تا برای بهینه‌سازی آن در آینده، برنامه‌ریزی صحیحی انجام دهید.
مشاهده نتیجه تست
مشاهده و فرمول‌بندی بر اساس مشاهدات تحقیق و ایجاد فرضیه‌های مبتنی بر داده، کمک می‌کنند تا به اهداف تجاری و KPIهای خود نزدیک‌تر شوید. بدون داده‌ها، کمپین تست شما مانند یک قطب‌نمای بی‌هدف عمل خواهد کرد. ابزارهای تحقیق کیفی و کمی می‌توانند به شما در جمع‌آوری داده‌های کاربردی از رفتار بازدیدکنندگان کمک کنند. در مرحله‌ی دوم، این مسئولیت شماست که داده‌ها را تحلیل کرده و از آنها نتیجه‌گیری کنید. بهترین راه برای استفاده کامل از هر قطعه داده جمع‌آوری شده، تحلیل آن، انجام مشاهدات دقیق، نتیجه‌گیری از آن و استخراج فرضیه‌های مبتنی بر داده است.
اعمال تغییرات
با وجود اینکه آخرین قدم شما، تحلیل نتایج و اعمال تغییرات بر اساس بهترین نتیجه است، نباید فراموش کنید که این مرحله، مهم‌ترین مرحله‌ی a/b تست شماست؛ زیرا نیاز به جمع‌آوری و تحلیل مداوم داده‌ها دارد. پس از اتمام تست، همچنان نتایج را با در نظر گرفتن معیارهایی مانند درصد افزایش تعامل کاربر، بهبود تجربه کاربری و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم تحلیل کنید.
پس از بررسی این اعداد، اگر تست موفقیت‌آمیز بود، تغییرات را اعمال کنید. اگر تست نتیجه قطعی نداشت، از آن بینش‌هایی استخراج کرده و در تست‌های بعدی خود اعمال کنید.
تاثیر تست A/B بر سئوی سایت
تست آ/ب در سئو به معنی بهینه‌سازی عناصر صفحات وب از طریق نتایج به دست‌آمده است. این کار که هدف آن افزایش رتبه و ترافیک ارگانیک است، به جای تحلیل رفتار کاربر، پاسخ الگوریتم‌های گوگل به تغییرات ایجادشده را بررسی می‌کند.
برای مثال، یک کسبوکار می‌خواهد در صفحات نتایج گوگل رتبه بالاتری بگیرد. در این شرایط عناصر موجود در صفحات وبسایت خود را تغییر داده تا عملکرد نسخه‌های مختلف را بسنجد و بهترین را انتخاب کند.
A/B تست نیاز به صفحاتی مشابه از یک وبسایت دارد؛ یکی که دقیقاً همانطور باقی می‌ماند و دیگری که در آن تغییرات اعمال می‌شود. این صفحات به ترتیب به عنوان صفحات «کنترل» و «صفحات واریانت» شناخته می‌شوند. همچنین به دلیل این دو دستگی صفحات، تست A/B در سئو به نام SEO Split Testing نیز شناخته می‌شود. این‌کار ممکن است تاثیراتی منفی بر سئوی سایت شما نیز داشته‌باشد. در ادامه بهترین روش‌ها برای جلوگیری از تاثیرات منفی سئو هنگام A/B تست را بررسی می‌کنیم.
از روش کلوکینگ (cloaking) استفاده نکنید
کلوکینگ یکی از روش‌های سئو کلاه سیاه است که دو ورژن متفاوت از یک صفحه به کاربر و موتور جستجو نشان می‌دهد. این کار، پنهان‌کاری محسوب شده و برخلاف سیاست‌های مبارزه به اسپم گوگل است؛ حتی اگر در حال انجام a/b testing باشید. انجام آن باعث افت رتبه خواهد شد که مطمئنا نتیجه مطلوب شما نیست.
پنهان‌کاری یا کلوکینگ، چه از سمت سرور باشد و چه با robots.txt، تخلف محسوب می‌شود و گوگل در داکیومنت‌های خود، روش ریدایرکت را پیشنهاد می‌کند.
استفاده از ریدایرکت‌ها
به جای ریدایرکت 301 (دائمی)، از ریدایرکت 302 (موقت) استفاده کنید. این‌کار به موتورهای جستجو می‌گوید که این ریدایرکت موقتی است و آنها باید URL اصلی را در فهرست کراول خود نگه دارند و با صفحه‌ی تست جایگزین نکنند. ریدایرکت‌های مبتنی بر جاوا اسکریپت نیز مناسب هستند.
استفاده از تگ کنونیکال rel=”canonical”
اگر a/b test را با چندین URL انجام می‌دهید، می‌توانید از ویژگی rel=”canonical” در تمام URLهای جایگزین خود استفاده کنید تا نشان دهید که URL اصلی، نسخه ترجیحی است.
جمع‌بندی
حالا که اهمیت a/b تست در مارکتینگ و بهبود تجربه کاربری برایتان مشخص شد، نوبت آن رسیده‌است که از آن در بهبود وضعیت کسب و کار خود استفاده کنید و نتایج آن را برای بهبود وضعیت کسب‌و‌کارتان به کار بگیرید. اطلاع از کاربردهای تست A/B به شما کمک می‌کند متوجه شوید کاربران چه نسخه‌ای از سایت یا تبلیغات شما را بیشتر می‌پسندند. هیچ چیز به اندازه ی تجربهی کاربری خوب و آسان، باعث افزایش نرخ تبدیل و کاهش نرخ پرش و در نتیجه رونق کسب و کار آنلاین شما نمی شود.
دیدگاه ها