کتاب الکترونیکی تسلط بر داده‌‌های ساختار یافته (Structured data) منتشر شد!

تولید محتوا چیست

تولید محتوا چیست؟ بررسی استراتژی‌ها، اصول و اهمیت آن برای کسب‌و‌کار‌ها

طبق برآورد استاتیستا، درآمد صنعت بازاریابی محتوایی در سال ۲۰۲۶ به ۱۰۷ میلیارد دلار خواهد رسید! یادگیری تولید محتوا، راهی برای ورود به این حوزه پُررمزوراز است. اما تولید محتوا چیست؟ در دیکشنری کمبریج، عبارت Content creation با تعریف زیر...

فهرست مطالب

طبق برآورد استاتیستا، درآمد صنعت بازاریابی محتوایی در سال ۲۰۲۶ به ۱۰۷ میلیارد دلار خواهد رسید! یادگیری تولید محتوا، راهی برای ورود به این حوزه پُررمزوراز است. اما تولید محتوا چیست؟ در دیکشنری کمبریج، عبارت Content creation با تعریف زیر ثبت شده است:

تولید محتوا یعنی فعالیت یا پیشه خلق محتوا (ویدیو، عکس، نوشته و موارد دیگر) برای اینترنت، به‌خصوص یک وبسایتِ رسانه‌ایِ اجتماعی، به‌عنوان راهی برای ترویج یک برند یا محصول یا برای جذب دنبال‌کننده.

عبارت بالا یک تعریف لغوی محسوب می‌شود و هیچ‌گونه اطلاعاتی درباره اصول تولید محتوا، استراتژی‌های مرتبط و انواع سبک‌های آن ارائه نمی‌دهد. در این مقاله از تسمینو قصد داریم با رویکردی جامع اما کاربردی معنی تولید محتوا را بررسی کنیم.

پس از مطالعه مطالب زیر، نه‌تنها به یک تعریف قابل‌درک از ساخت محتوا می‌رسید؛ بلکه با انواع و اهمیتش آشنا خواهید شد. همچنین علاوه‌بر مراحل و استراتژی‌ها، مهارت‌های موردنیاز برای درآمدزایی از این حوزه را فرا می‌گیرید. در انتها نیز با بازار کار تولید محتوا و آینده‌اش آشنا خواهید شد. بااین‌اوصاف اگر قصد ورود به دنیای بازاریابی دیجیتال را دارید یا می‌خواهید دانش بیشتری درباره محتوا کسب کنید، مقاله پیش‌رو را به‌هیچ‌وجه از دست ندهید.

مفهوم تولید محتوا چیست؟ نگاهی ورای تعریف لغوی

با به‌کارگیری دیدگاه مفهومی، می‌توان گفت تولید محتوا فرایند ساخت، پردازش و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات است که با اهدافی اعم از سرگرم‌کردن، مطلع‌کردن یا جذب مخاطب انجام می‌شود. طبق این دیدگاه، اطلاعات ارائه‌شده در قالب ساخت محتوا می‌‌‌تواند براساس نیاز هر کسب‌وکار انواع مختلفی داشته باشد. برخلاف تعریف ثبت‌شده در دیکشنری کمبریج، خروجی کار تولیدکنندگان محتوا فقط به اینترنت محدود نمی‌شود. در بخش تاریخچه، بیشتر درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد.

تولید محتوا یعنی ساخت، پردازش و ارائه اطلاعات در قالب‌های مختلف به مخاطبان هدف

یکی دیگر از تفاوت‌های بین تعریف لغوی و مفهومی تولید محتوا به هدف از انجام این کار مربوط می‌شود. تکنیک‌های محتواسازی امروزه نه‌فقط برای فروش یا جذب دنبال‌کننده (تعریف دیکشنری)؛ بلکه با هدف آموزش، سرگرمی و برقراری ارتباط و بدون چشم‌داشت مالی نیز اجرا می‌شوند.

همچنین، با ظهور شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها و سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدیو، تولیدکردن محتوا نیز آسان‌تر شده است. این پلتفرم‌‌ها به افراد اجازه می‌‌دهند که اطلاعات را به مخاطبانی از همه گروه‌های سنی، فرهنگی و ملیتی ارائه کنند. در نتیجه، امروزه حجم زیادی از محتوا توسط جمعیتی قابل‌‌توجه، بدون هدف خاص منتشر می‌شود.

رابطه تولید محتوا با بازاریابی

تولید محتوا زیرمجموعه‌ای از بازاریابی است که مخصوصاً در سال‌‌های اخیر، اهمیتش در درآمدزایی را ثابت کرده است. بازاریابی (Marketing) حاصل تکامل قرن‌ها تلاش در زندگی روزمره انسان است، اما تولید محتوا فقط به چند دهه نیاز داشت تا به یکی از مهم‌ترین ارکان بازاریابی تبدیل شود. بازاریابی محتوایی فقط به جذب مخاطب جدید کمک نمی‌کند؛ بلکه با ایجاد مشارکت فعال مداوم و ارزش‌آفرینی راهی برای تثبیت مخاطبان قدیمی نیز محسوب می‌شود.

توانایی تطبیق‌پذیری با سلیقه مخاطب در گذر زمان، کارکرد ظاهری بازاریابی محسوب می‌شود؛ اما شاید اگر از یک متخصص بپرسید معنی تولید محتوا چیست، پاسخش توانایی اعمال تغییرات در سلیقه مخاطب باشد و نه تغییر محصول یا خدمات بر‌اساس ذائقه بازار! تولید محتوا به این هنر زیرکانه کمک بسیاری کرده است. تاکنون تعریف تولید محتوا را از دو دیدگاه معنایی (دیکشنری) و مفهومی (آنچه در واقعیت رخ می‌دهد) بررسی کردیم. در ادامه، کمی با پیشینه این پدیده آشنا می‌شویم.

تاریخچه تولید محتوا؛ نگاهی به قدمت و نحوه تکامل ارائه اطلاعات به مخاطب

اگر بخواهیم به پرسش «تولید محتوا یعنی چه» پاسخ بدهیم، بد نیست به قدمت و نحوه تکامل این پدیده بپردازیم. شاید دانستنش جالب باشد که تاریخچه ایجاد محتوا به زمان شکل‌گیری اولین ساختارهای برقراری ارتباط بین انسان‌ها بازمی‌گردد. با پیشرفت علم و ظهور تکنولوژی‌های مدرن و همچنین تغییر نیازهای اجتماعی، محتوای ساخته‌شده در هر عصر دستخوش تغییر شده است. آنچه امروزه به‌عنوان محتوا برای نسل‌ها جا افتاده، حاصل تکامل نخستین روایت‌های شفاهی (محتوای صوتی) و رسانه‌های چاپی (محتوای متنی) است.

با ظهور پلتفرم‌های دیجیتال از دهه‌های پایانی قرن بیستم، فنون ایجاد محتوا به‌خصوص در دهه اخیر دستخوش تغییرات شگرف شدند. این دگرگونی ناگهانی و شدید، موجب تقویت مردم‌سالاری در ایجاد و نشر محتوا شده است؛ یعنی هر فرد یا سازمان اجتماعی اکنون می‌تواند روایت‌های دلخواه خود را به‌طور گسترده در بطن جامعه به اشتراک بگذارد. برای پی‌بردن به ضریب نفوذ محتوا در دنیای امروز، به نقل‌قول زیر از جو پولیتزی (Joe Pulizzi) (بنیان‌گذار مؤسسه کانتنت مارکتینگ) توجه کنید:

تولید محتوا اکنون دیگر به خلق‌کردن محتوای مصرفی خلاصه نمی‌شود؛ این حرفه حالا عبارت است از ایجاد تجربه‌هایی که مخاطبان با آنها ارتباط برقرار کنند و جذبشان شوند.

نگاهی به چند نقطه انقلابی محتوا سازی در طول تاریخ

در این قسمت قصد داریم نقاطی از تاریخ را که در سرگذشت تولید محتوا برجسته‌اند، به‌صورت کوتاه بررسی کنیم. اطلاعات و آمار‌و‌ارقام جالب این بخش را از دست ندهید.

  • نخستین فرم تولید محتوا:‌ مفهوم اولیه ساخت کانتنت را می‌توان در تمدن‌های باستانی ریشه‌یابی کرد. در آن دوران، داستان‌سرایی و انواع بایگانیِ‌های مکتوب به عنصر مهمی برای برقراری ارتباط و حفظ فرهنگ تبدیل شده بودند.
  • اولین نمونه بازاریابی محتوایی: اولین نمونه تولید محتوا همراه با استفاده از فنون بازاریابی به انتهای قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد. در سال ۱۸۹۵، کمپانی جان دیر (‌John Deere)، اولین شماره از مجله The Furrow (به معنای مزرعه شخم‌زده) را منتشر کرد. از این مجله به‌‌عنوان پایه‌ای برای بازاریابی محتوایی مدرن یاد می‌‌شود. مجله فارو با هدف ارائه اطلاعات و ترویج علم زراعی در میان کشاورزان چاپ می‌شد اما در باطن، تبلیغی برای فروش لوازم کشاورزی بود. جالب است بدانید که کمپانی جان دیر درحال‌حاضر یکی از موفق‌ترین برندهای فروش تأسیسات کشاورزی محسوب می‌شود.
  • ظهور تولید محتوای وبلاگ: بلاگ مارکتینگ یا بلاگینگ (Blogging) از اواسط دهه ۱۹۹۰ ظاهر شد. شاید در آن زمان کمتر کسی می‌دانست تولید محتوا یعنی چه اما از جاستین هال (‌Justin Hall) به‌‌عنوان اولین بلاگر (متفاوت با بلاگرهای امروزی) یاد می‌شود. تا اوایل سال‌های دهه ۲۰۰۰، بلاگینگ و انتشار محتوای متنی روی وبلاگ‌های شخصی در فرهنگ عامه رایج شده بود و حتی در ایران نیز به محبوبیت رسید. این بخش از تکامل تولید محتوا، تأثیر بی‌بدیلی روی روزنامه‌نگاری و ابراز عقاید شخصی گذاشت.
  • محتوای تولیدشده توسط کاربر:‌ این نوع از ایجاد محتوای چندرسانه‌ای تا سال ۲۰۲۰ تقریباً بیشتر از نیمی از کاربران اینترنت را به‌خود مشغول کرد. شاید بتوان گفت یکی از شدیدترین تغییرات روی برقراری ارتباط میان انسان‌ها متأثر از User Generated Content یا UGC است. کسب‌وکارها قادرند از محتوای تولیدشده توسط کاربر در راستای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.

با مشاهده روند تاریخ به این نتیجه می‌رسیم که علی‌رغم تغییرات ظاهری (تحول از داستان‌سرایی به نوشته کاغذی سپس محتوای دیجیتال)، پاسخ «تولید محتوا یعنی چی» همواره در ارائه اطلاعات برای جلب‌توجه کاربر خلاصه شده است. در ادامه، از تعریف مفهومی و بررسی تاریخچه تولید محتوا فاصله می‌گیریم و این پدیده را بر اساس انواع، اهمیت و کاربردها در دوران مدرن بررسی خواهیم کرد.

اهمیت تولید محتوا؛ تأثیر در دستیابی کسب‌وکارها به اهداف تجاری

برای درک اهمیت تولید محتوا، به چشم ویترین کسب‌وکار به آن نگاه کنید. محتوای منتشرشده به‌غیراز معرفی محصول و خدمات، نمایانگر ابعاد مختلف یک بیزینس است. شما می‌توانید لحن، اهداف، ارزش‌ها، باورها و حتی فضای کاری حاکم بر مجموعه‌تان را در قالب کانتنت به دیگران معرفی کنید. سازمان‌های تجاری با تولید بی‌وقفه محتوای ارزشمند، آموزنده و درعین‌حال سرگرم‌کننده می‌توانند جایگاهشان به‌عنوان رهبران صاحب‌نظر در صنایع مربوطه را تثبیت کنند. این امر در نهایت موجب کسب اعتماد مشتریان بالقوه و دستیابی به اهداف مارکتینگ یعنی افزایش درآمد و اعتبار خواهد شد.

اهمیت تولید محتوا، به‌خصوص آنچه با گذشت زمان اثرش را حفظ کند (محتوای همیشه سبز) در دوران مدرن رنگ دیگری به خود گرفته است. کسب‌وکارها حالا قدرت محتوا برای دسترسی مستقیم و بی‌واسطه به مخاطب و اتصال دائم به مصرف‌کننده را درک کرده‌اند. نیل پَتِل (Neil Patel)، متخصص مشهور دیجیتال مارکتینگ درباره اهمیت تولید محتوای آموزشی می‌گوید:

محتوایی خلق کنید که آموزش بدهد. نباید تسلیم شوید، شما باید همیشه بی‌نظیر باشید.

پتل در حقیقت به اهمیت نوشتن محتوای سئو‌شده و همیشه‌سبز در جذب مخاطب اشاره می‌کند. در ادامه، برجسته‌ترین موارد بیانگر اهمیت تولید محتوا را با بررسی نوع اثرگذاری مرور می‌کنیم.

۱- اهمیت تولید محتوا در سئو

در بهینه‌سازی سایت‌ها برای موتور جستجو یا سئو (Search Engine Optimization)، نگاه به محتوا بسیار عمیق است؛ وجود مطالب باکیفیت و معنی‌دار، یکی از اصلی‌ترین معیارها برای رتبه‌‌بندی موتورهای جستجو محسوب می‌شود. کیفیت دیتای بیان‌شده پایه‌واساس شکل‌گیری اعتبار برند است. همچنین از نظر فنی، مطالب منتشر‌شده روی نحوه ایندکس سایت توسط موتور جستجو و رتبه نهایی صفحات تأثیر می‌گذارند.

رعایت سئو محتوا به‌منظور دیده‌شدن توسط کاربران در صفحه نتایج (‌SERP) و جذب ترافیک ارگانیک ضروری است. به‌گفته رَند فیشکین (Rand Fishkin)، بنیان‌گذار Moz و SparkToro:

بهترین روش برای دریافت بک‌لینک‌های باکیفیت، انتشار محتوایی است که دیگران لینک‌دادن به آنها را ارزشمند تلقی کنند. در واقع، کیفیت مقاله یا ویدیو را اندازه‌اش تعیین نمی‌کند، بلکه ارزش ایجاد‌شده توسط آن، حرف اول‌وآخر را خواهد زد.

۲- تأثیر محتوا در جذب مخاطب و افزایش تعامل

محتوا تا نتواند توجه مخاطب را جلب کند، هیچ کاربردی نخواهد داشت. متن، ویدیو یا صوت از همان ابتدا باید به‌حدی خوشایند باشد که تمرکز کاربر را اشغال کند. نکته مهم در در وادار‌کردن کاربر به تعامل (Engagement)، حفظ جذابیت از ابتدا تا انتهای مطلب است؛ نه‌اینکه فقط بخش ابتدایی جذاب باشد و به مرور از کشش مقاله یا ویدیو کاسته شود.

تعامل کاربران با معیارهای مختلفی مثل لایک، کامنت، به‌اشتراک‌گذاری و همچنین زمان مشاهده محتوا اندازه‌‌گیری می‌شود. برای وادار‌کردن مخاطب به مشارکت باید به علاقه‌مندی‌ها، نیازها و به‌ویژه احساسات او توجه کرد.

وقتی کاربر محتوای متناسب با سلیقه‌اش را مشاهده کند،‌ به احتمال زیاد نوعی تعامل برقرار خواهد کرد. او حتی اگر هیچ اقدامی در صفحه انجام ندهد، حداقل زمان قابل‌توجهی برای مصرف محتوا صرف می‌کند. در نتیجه، یک اتصال عمیق بین کسب‌وکار با مخاطب ایجاد خواهد شد.

تولید محتوای جذاب براساس پرسونا مخاطب می‌تواند در جذب تاثیر زیادی داشته باشد

طبق بررسی SmarterHQ در سال ۲۰۲۳، حدود ۷۲ درصد از مصرف‌کنندگان، فقط به آن دسته از پیام‌‌های تبلیغاتی پاسخ می‌دادند که براساس علایق آنها شخصی‌سازی شده بودند.

۳- تأثیر محتوا بر برندینگ و اعتمادسازی

یکی دیگر از کاربردهای تولید محتوا، کمک به برندینگ سازمان‌ است. اعتبار بخشیدن به هویت یک برند و تحکیم اعتماد بین سازمان و مخاطبانش از ثمرات انتشار محتوا است. در دنیای دیجیتالی و اینترنتی امروز، مصرف‌کنندگان از طریق نقاط ارتباطی متعدد با برند تعامل دارند. به‌همین‌دلیل، محتوایی که تولید می‌شود به‌طرز شگفت‌انگیزی روی شناخت کاربر از شرکت‌ها و همچنین وفاداریشان به برند تأثیر دارد.

محتوای اثرگذار به‌غیراز بیان ارزش‌‌آفرینی‌های برند، باعث ایجاد مقبولیت یا Credibility نیز می‌شود. هرچقدر اطلاعات گنجانده‌شده در مطالب صحیح و به واقعیت نزدیک‌تر باشد، اعتماد کاربران به برند هم افزایش می‌یابد. ارائه داده‌های شفاف، موثق و آگاهی‌بخش، کلید جلب اعتماد مصرف‌کنندگان است.

انواع تولید محتوا؛ از نوشتاری و ویدیویی تا پست شبکه اجتماعی

وقتی سؤال تولید محتوا چیست مطرح می‌شود، نمی‌توان از معرفی انواع سبک‌ها غافل ماند. به‌یاد داشته باشید که فرمت‌های مختلف برای محتواسازی هرگز در طول تاریخ یکسان نبوده است. با پیشرفت تکنولوژی، افزایش رقابت در بازارها و پیچیده‌شدن سلیقه انسان‌ها، روزبه‌روز بر تنوع این کار افزوده می‌شود. در ادامه پرکاربردترین انواع تولید محتوا را معرفی و به‌طور مختصر بررسی کرده‌ایم.

۱- پست بلاگ

وبلاگ نویسی یکی از مرسوم‌ترین روش‌های استفاده از محتوا محسوب می‌شود. در بلاگ‌ها، اطلاعات غنی و متنوع از مباحث مختلف در قالب نوشتار به خواننده ارائه می‌شود. البته به‌غیر از متن شاید انواع محتوای چندرسانه‌ای هم در خلال نوشته گنجانده شود.

ریشه مقالاتی که امروزه در سایت‌ها منتشر می‌شوند به خاطره‌نویسی آنلاین در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی بازمی‌گردد. پست‌های بلاگ حالا به ابزاری قدرتمند برای بیزنس‌ها تبدیل شده‌اند.

به‌اشتراک‌گذاری دانش، تقویت اعتبار برند و جذب کردن مخاطب با محتوای بلاگ به‌سادگی قابل‌انجام است. مقالات نوشتاری به‌طورخاص در افزایش ترافیک ارگانیک از طریق ترفندهای سئو نقش ایفا می‌کنند. مخاطب هدف پست بلاگ، کاربری است که ترجیج می‌دهد اطلاعات دقیق، دیدگاه‌های حرفه‌ای یا نظرات متخصصان را طی زمانی متوسط مطالعه کند.

۲- ویدیو

در تعریف تولید محتوا و معرفی انواع آن، نباید ویدیو را از قلم انداخت. ویدیو طی سال‌های اخیر حاکم مطلق بازاریابی دیجیتال بوده است. داستان‌سرایی، انتقال اطلاعات و اتصال به مخاطب در این سبک به جذاب‌ترین شکل ممکن مسیر می‌شود.

تاریخ انتشار اولین ویدیوها طبیعتاً به زمان ورود تلویزیون به خانه‌ها بازمی‌گردد؛ اما ویدیو مارکتینگ به شکل رایج امروزی در سال ۲۰۰۵ با ظهور پلتفرم یوتیوب به اوج رسید.

اکنون از ویدیو کلیپ‌‌ها به‌طورگسترده در شبکه‌های اجتماعی، وبسایت‌ها و کمپین‌های تبلیغاتی استفاده می‌شود. نقطه قوت محتوای ویدیویی، به‌دام‌انداختن سریع توجه مخاطب است. در این سبک می‌توان محصولات را به‌سرعت معرفی کرد و واکنش احساسی بیننده را تنها با چند فریم برانگیخت. ویدیوها برای افراد عاشق یادگیری بصری و کاربران کم‌حوصله مناسب‌ترین نوع محتوا هستند.

۳- اینفوگرافیک

اینفوگرافیک‌ها زیرمجموعه‌ای از تصاویر هستند که معمولاً ترکیب انواع نمودار با متن را در حالت مینیمال به نمایش می‌گذارند. هدف استفاده از اینفوگرافی، ارائه اطلاعات پیچیده با بیان ساده و فرمتی جذاب برای مخاطب است.

محبوبیت اینفوگرافیک‌ها در اوایل دهه ۲۰۱۰ افزایش یافت. در آن زمان، نیاز به محتوایی که در شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت فهمیده شود، روزبه‌روز بیشتر می‌شد.

تولید محتوای Infographic برای ساده‌سازی موضوعات غنی از داده و عدد بسیار مناسب است. به‌‌همین‌خاطر، از این سبک ارائه اطلاعات در زمینه‌های خبری، آموزشی و گزارش‌های آماری استفاده می‌شود. اینفوگرافی در بازاریابی برای نمایش توانایی‌های فنی محصولات یکی از بهترین گزینه‌هاست. مخاطبانی با زمان اندک یا کاربرانِ بدون حوصله مطالعه، بهترین هدف اینفوگرافی خواهند بود. میزان به‌اشتراک‌گذاری این نوع تصاویر بین خود کاربران بسیار بالاست.

۴- خبرنامه ایمیلی

در تولید محتوای تبلیغاتی، خبرنامه ایمیلی به‌عنوان یک راهکار قدیمی و بسیار محبوب شهرت دارد. اطلاعات تکمیلی، به‌روزرسانی‌ها و تبلیغات به‌طورمستقیم توسط خبرنامه وارد صندوق ایمیل‌های دریافتی کاربر می‌شود. قدمت بازاریابی ایمیلی با اولین روزهای رواج اینترنت برابر است.

ارسال خبرنامه به ایمیل اعضای یک سایت،قلاب اصلی بازاریابان قهار در دهه ۱۹۹۰ برای فروش بود. با پیشرفت تکنولوژی‌‌های مربوط به ایمیل، Email Newsletter نیز تکامل یافت.

روزانه انواع خبرنامه با دیزاین‌هایی جذاب در صندوق پیام‌های دریافتی هر کاربر اینترنت دریافت می‌شود. این سبک از محتوا در ایجاد پایگاه مخاطبان ثابت، ایجاد سرنخ یا لید (Lead) و هدایت ترافیک به وبسایت یا کمپین تأثیر بی‌بدیلی دارد. کاربران علاقه‌مند به محتوای شخصی‌سازی‌شده بر اساس علایق، مناسب‌ترین هدف سبک خبرنامه به‌شمار می‌آیند.

۵- ایبوک

ایبوک‌‌ها بستری برای تولید محتوای طولانی هستند که اطلاعات عمیقی درباره یک موضوع خاص ارائه می‌کنند. از این کتاب‌‌های الکترونیکی اغلب به‌عنوان ابزاری برای ساختن لید در بازاریابی دیجیتال استفاده می‌شود.

انواع Ebook برای اولین‌بار در ابتدای دهه ۲۰۰۰ منتشر شدند و جایگزین دیجیتالی کتاب‌های سنتی بودند.

کسب‌وکارها خیلی زود فهمیدند که می‌توانند از این نوع محتوا برای به‌رخ‌کشیدن تخصص‌شان استفاده کنند. کاربرانی که از زمان کافی برای مطالعه برخوردارند و به‌دنبال اطلاعات جامع و تخصصی هستند، ایبوک را می‌پسندند.

۶- وبینار

وبینارها از انواع تعاملی تولید محتوا هستند که به‌صورت آنلاین برگزار می‌شوند. سازمان‌ها و افراد متخصص از جلسات وبینار برای ارائه اطلاعات آموزشی، تعلیم مخاطبان یا روبه‌روکردن مخاطب با محتوای تبلیغاتی استفاده می‌کنند. بسیاری از مواقع، وبینار به چشم کلاس درس اینترنتی دیده می‌شود. با توسعه فناوری‌های مرتبط به استریم ویدیو، استقبال از برگزاری وبینار نیز بیشتر شد. شیوع ویروس کرونا و گسترش دورکاری نیز آمار برگزاری وبینار را افزایش داد.

به‌غیر از ارائه اطلاعات آموزشی، از وبینارها برای معرفی محصولات جدید، برگزاری جلسات پرسش‌وپاسخ و تعامل مستقیم برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان استفاده می‌شود. افرادی که فرصت‌های یادگیری را از دست نمی‌دهند یا آنهایی که به‌‌دنبال برقراری ارتباط مستقیم با کسب‌وکارها هستند، بهترین تارگت وبینارها به‌شمار می‌آیند.

۷- مطالعه موردی (کیس استادی)

فرمت دیگری وجود دارد که در نوع خوب بسیار جالب است؛ کیس استادی یا مطالعه موردی، نمونه‌های واقعی از نحوه عملکرد محصول، سرویس یا حتی روش برطرف‌کردن چالش‌‌ها را به نمایش می‌گذارد. از کیس استادی تا قبل از بازاریابی محتوایی در بخش تحقیقات کسب‌وکارها یا مراکز علمی و دانشگاهی استفاده می‌شد.

بازاریاب‌های اینترنتی به‌مرور دریافتند با استفاده از مطالعه موردی برای نمایش دستاوردها علاوه‌بر درآمد، اعتماد کاربران را نیز جلب خواهند کرد. کمپانی‌‌ها برای کسب اعتبار و نشان‌دادن اثرگذاری راهکارهایشان از دهه ۱۹۹۰ مطالعه موردی را وارد استراتژی محتوایی کردند. این فرمت، خریداران بالقوه را هدف می‌گیرد تا نسبت به خرید اطمینان کسب کنند.

۸- پست شبکه اجتماعی

یکی از پویاترین سبک‌های ساخت محتوا، پست شبکه اجتماعی است. نسل‌های جدید، احتمالا پاسخ «تولید محتوا چیست» را فقط پست‌گذاشتن در پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام در‌نظر بگیرند. این پاسخ باتوجه‌به نفوذ گسترده سوشال مدیا در زندگی روزمره، عجیب نیست. اولین نمونه از تولید محتوای شبکه‌های اجتماعی دراواسط دهه ۲۰۰۰ مشاهده شد اما تقریبا ۱۰ سال پس از آن بود که توییتر، اینستاگرام، لینکدین و فیسبوک به جولان‌گاهی برای بازاریابان اینترنتی تبدیل شده بودند.

توسعه برند، برقراری ارتباط مستقیم با مخاطب هدف و سرگرم‌کردن کاربران جزو مزایای محتوای سوشال هستند.

پست‌‌ها در قالب‌های مختلف از متن گرفته تا عکس، ویدیو و حتی نظرسنجی منتشر می‌شوند. یوزرهایی که محتوای کوتاه، جالب و کنجکاو‌کننده را می‌پسندند، مخاطب اصلی این سبک خواهند بود. جذب دنبال‌کننده زیاد در این پلتفرم‌ها، می‌تواند منبع درآمد غیرمستقیم از طریق تبلیغات را نیز به ارمغان بیاورد.

۹- چک‌لیست و ابزارها

یکی از کاربردی‌ترین سبک‌‌‌‌‌های خلق محتوا، تهیه چک‌لیست و توسعه ابزار است. این نوع محتوا به کاربران کمک می‌کند تا یک تسک خاص را قدم‌به‌قدم انجام بدهند. چک‌لیست و ابزار در واقع جزو راهکارهای بیزینسی و آموزشی محسوب می‌شوند. از تقریباً دو دهه قبل، انواع Toolkit و فهرست به‌‌‌عنوان محتوای قابل‌دانلود در اینترنت قرار می‌گرفتند. کاربران شیفته مطالب کاربردی که برای پیداکردن یک راه‌حل به اینترنت پناه می‌آورند، گزینه خوبی برای سبک چک‌لیست خواهند بود.

۱۰- راهنماها

حتما تاکنون دفترچه‌های راهنما برای محصولات مختلف را از نزدیک دیده‌اید. مطالب راهنما نیز نوع جامعی از محتوا هستند که با هدف منتقل‌کردن اطلاعات کامل یا دستورالعمل‌ها منتشر می‌شوند. راهنماها معمولاً به کاربران کمک می‌کنند تا یک کار خاص را خودشان از ابتدا تا انتها انجام بدهند. کسب‌وکارها یا برای محصولات و سرویس‌‌هایشان یا راه‌حل تسک‌های دشوارِ رایج اقدام به تهیه راهنما می‌کنند. کاربران علاقه‌مند به دستورالعمل‌های قدم‌به‌قدم، هدف انتشار راهنما هستند.

مناسب‌ترین نوع تولید محتوا برای کسب‌وکار کدام است؟

برای انتخاب مناسب‌ترین نوع تولید محتوا باید به معیارهای مختلفی توجه کنید. پس از فکرکردن به این فاکتورها، قادر خواهید بود متناسب با اهداف تجاری و نیازهای کاربر هدف‌تان تصمیم بگیرید. به‌یاد داشته باشید که عملکرد محتوای‌تان را به‌طور منظم آنالیز کنید تا نیاز به هرگونه تغییر یا بهینه‌سازی فوراً شناسایی شود. در این بخش با کلیدی‌ترین معیارهای انتخاب فرمت محتوا آشنا خواهید شد.

۱- شناسایی مخاطب هدف

باید سلیقه، رفتارها و حتی عادات مخاطبان کسب‌وکارتان در مصرف محتوا را بفهمید. مثلاً برای افرادی که علاقه‌ای به مطالب طولانی ندارند منظور از تولید محتوا، ساخت ویدیو خواهد بود. برای شناخت مخاطب باید درک دقیق از سن، اطلاعات جمعیتی، علاقه‌مندی‌ها و پلتفرم‌‌های موردعلاقه‌شان داشته باشید.

برای مثال، فعالان زمینه تکنولوژی؛ از‌آنجایی‌که بیشتر روزشان را پشت مانیتور سپری می‌کنند، تارگت خوبی برای ایمیل مارکتینگ خواهند بود. اگر کاربران‌تان زمان زیادی در سوشال مدیا سپری می‌کنند، زمان را تلف نکنید و در همان پلتفرم محتوا بسازید.

۲- تعیین اهداف تجاری

باید اهداف‌تان را به‌طور واضح تعیین کرده باشید. آموزش، سرگرمی، ایجاد لید، فروش یا برندسازی؛ کدام‌یک هدف شما از تولید محتوا است؟ یک نکته جالب، استفاده ترکیبی از هر سبک محتوا، اگر با درایت انجام شود، می‌تواند موجب کاهش زمان لازم برای رسیدن به اهداف شود.

برای مثال، اگر قصد دارید جایگاه‌تان به‌‌عنوان یک منبع معتبر را تثبیت کنید، محتوای متنی مثل بلاگ پست مؤثر خواهد بود. اگر هدف‌تان جلب‌توجه کاربر در چند ثانیه باشد، محتوای تصویری و اینفوگرافیک را از یاد نبرید.

۳- توجه به ماهیت محتوا

ماهیت اطلاعاتی که قصد انتقال‌شان را دارید باید پیش از شروع کار مشخص شده باشد. برخی از انواع محتوا بیشتر مناسب نمایش داده‌های پیچیده یا فرایندهای طولانی هستند. درحالی‌که انواع دیگر، بستر مناسبی برای داستان‌سرایی و ارائه تجربه‌های تعاملی محسوب می‌شوند. مثلاً برای اشتراک‌گذاری داده‌های آماری، انواع محتوای بصری و ترجیحاً اینفوگرافیک مناسب خواهد بود.

۴- بررسی منابع و ظرفیت‌ها

منابع در دسترس برای ساخت و تدوین محتوا را مد نظر قرار دهید. فاکتورهایی مثل بودجه، زمان و تخصص باید از قبل مشخص شوند. میزان نیاز به هرکدام از این موارد برای هر سبک فعالیت متفاوت خواهد بود. برای مثال،‌ تولید محتوای سوشال صرفاً با یک گوشی معمولی نیز قابل انجام است؛ اما برای محتوای ویدیویی حرفه‌ای حداقل به یک لپتاپ برای ادیت یا شاید تجهیزات فیلم‌برداری نیاز پیدا کنید. در ارزیابی منابع و ظرفیت‌ها، دوراندیش و واقع‌بین باشید.

۵- ارزیابی چشم‌انداز رقابتی

آنالیز رقبا یکی از کلیدی‌ترین کارهایی است که نوع محتوا را تعیین می‌کند. بررسی کارهای دیگران از دو طریق برای‌تان مفید واقع می‌شود:

  1. از خروجی کارهای رقبا الهام بگیرید و با تشخیص کاستی‌هایشان، بهتر از آن‌ها عمل کنید.
  2. شکاف محتوایی و فرصت‌ها را شناسایی و متناسب با نیاز موجود فعالیت کنید.

اگر مشاهده کردید که رقبا به‌طورکامل روی یک نوع محتوای خاص تمرکز کرده‌اند، نوع دیگری از فعالیت را در‌پیش بگیرید؛ با این کار، حرف جدیدی در یک بازار سنتی خواهید داشت. اگر هوشمندانه تصمیم بگیرید می‌توانید سهم بزرگی از مخاطبان را به‌دست بیاورید.

۶- احتمال تغییر کاربری و مقیاس‌پذیری

با درک معنی تولید محتوا، باید این را پذیرفت که خروجی کار شاید پس از مدتی دیگر اثربخش نباشد. در این مرحله نیاز به ایجاد تغییر در روند کارها حس خواهد شد که نیاز به یک برنامه‌ریزی جدی دارد. هدف این است که اطلاعات ارائه‌‌شده به بهترین شکل ممکن به دست کاربر برسد و اثرگذار باشد. از همان ابتدا، نوعی از محتوا را انتخاب کنید که در صورت نیاز بتوان آن را به‌سادگی به فرمت‌های دیگر تبدیل کرد.

برای مثال، یکی از مزایای تولید محتوای متنی این است که به‌راحتی تبدیل به سناریوی ویدیو می‌شود. همچنین، محتوای کار‌شده توسط شما باید متناسب با رشد کسب‌وکارتان، قابلیت توسعه داشته باشد؛ مثل یک آرشیو از مقالات آموزشی.

ویژگی محتوای ارزشمند؛ چه چیزی برای مخاطب بسازیم؟

اگر بخش‌‌های پیشین این مقاله را مطالعه کرده باشید، متوجه خواهید شد که یک محتوای مفید لزوماً با خصوصیات زیر شناخته می‌شود:

  • تناسب اطلاعات ارائه‌شده با نیازها و سلیقه مخاطب (Relevance)
  • کارآمد‌بودن محتوا در زندگی واقعی کاربران (Usefulness)
  • جذابیت و وادار‌کردن مخاطب به مشارکت (Engagement)
  • انتخاب یک ساختار و قالب مناسب برای ارائه اطلاعات (Clarity and Structure)
  • اعتبار و قابل‌اعتماد بودن دیتای معرفی‌شده به کاربر (Credibility)
  • قابلیت به‌اشتراک‌گذاری آسان محتوا توسط مخاطبان هدف در میان یکدیگر (Shareability)
  • ثبات در تولید محتوای باکیفیت و متناسب با نیاز هر دوره زمانی (Consistency)

این موارد، مهم‌ترین ویژگی‌هایی هستند که یک بازاریاب محکوم به رعایت‌شان است. فقدان هر‌کدام از آن‌‌ها به‌طور مستقیم برای کسب‌‌وکار ضرربخش خواهد بود. کم‌وبیش همه افراد این موارد را رعایت می‌کنند. اما کدام فاکتورها هستند که دیگران معمولاً از آنها غافل می‌مانند؟ در ادامه این بخش از مقاله «تولید محتوا چیست» قصد داریم به ویژگی‌های یک کانتنت فوق‌العاده بپردازیم؛ نکاتی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. اگر خصوصیات زیر در یک محتوا وجود داشته باشد، ربودن گوی سبقت از رقبا راحت‌تر خواهد شد.

۱- برقراری ارتباط عاطفی با مخاطب

محتوایی که موجب برانگیختگی احساسات شود، به‌طرز چشم‌گیری مشارکت کاربر را افزایش خواهد داد. داستان‌سرایی احساسی یا سناریوهای قابل‌درک، اتصالی عمیق با مخاطب ایجاد می‌کنند. حاصل کار، به‌یادماندنی‌شدن نام برند و اثرگذاری فراموش‌نشدنی خواهد بود.

۲- تعامل‌پذیری

محتوای خاصی که فعالانه کاربر را تشویق به تعامل کند؛ مثل پرسش‌ها، نظرسنجی‌ها یا اینفوگرافیک‌های تعاملی که موجب افزایش User Engagement خواهند شد. برای خود کاربر نیز روبه‌روشدن با این نوع اطلاعات لذت‌بخش است.

۳- احترام به حساسیت‌‌های فرهنگی

محتوا باید نسبت به تفاوت‌ها و رسومات فرهنگی و مدنی احترام بگذارد و آنها را به رسمیت بشناسد. از‌این‌طریق، جمع بزرگتری از مخاطبان هدف جذب خواهند شد. ساخت محتوا با رعایت مسائل فرهنگی از بروز هرگونه سوء‌تفاهم و جبهه‌گیری نسبت به برند جلوگیری خواهد کرد.

۴- همیشه‌سبز بودن چرخه عمر

محتوای برنده، همیشه‌سبز است! تولیدکننده باید هنگام تدوین محتوا، ماندگاری آن را در اولویت‌‌هایش قرار بدهد. ارزش و کاربرد تولید محتوا همیشه سبز با گذر زمان نه‌تنها کمتر نمی‌شود بلکه افزایش می‌یابد.

۵- وجود سازوکار مناسب برای دریافت فیدبک

اگر سیستم کارآمدی وجود داشته باشد که دریافت بازخورد کاربران را امکان‌پذیر کند، بهینه‌سازی مطلب در آینده راحت‌تر خواهد بود. انواع سازوکار برای ثبت فیدبک عبارت‌اند از: بخش نظرات، پرسشنامه، چت‌باکس پشتیبانی یا حتی تماس مستقیم.

۶- ثبات محتوا در بسترهای مختلف

ثبات محتوا در بسترهای مختلف یا Cross-Channel Consistency یعنی تجربه کاربر در پلتفرم‌‌های مختلف برند یکسان باشد. برای مثال، کیفیت محتوای بلاگ سایت با پست‌های شبکه اجتماعی یا ایمیل‌ها در یک سطح باشد. محتوای منتشر‌شده در هر بستر و دستگاه (موبایل یا دسکتاپ) باید طوری باشد که کاربر لحن را درست تشخیص بدهد و برند را بشناسد.

مراحل تولید محتوا؛ استراتژی‌های لازم برای موفقیت در بازاریابی محتوایی

از مراحل ساخت محتوا تا چه حد اطلاع دارید؟ در این بخش گام‌های ضروری تهیه محتوا فارغ از نوعش را بررسی کرده‌ایم. صحبت از مراحل و استراتژی در این‌باره به تکمیل برداشت‌مان از معنی تولید محتوا کمک می‌کند. پیروی از برنامه‌ مدون و بهره‌مندی از استراتژیِ شفاف مزایای متعددی دارد؛ برندها از این طریق قادرند در بلندمدت، مطالب خوش‌ساخت و درعین‌حال، هم‌راستا با اهداف تجاری و نیازهای مخاطب تهیه کنند.

تدوین استراتژی اگر به‌درستی انجام شده باشد، یک نقشه‌راه (Roadmap) ارزشمند در اختیار مدیران و نیروهای تولید محتوا می‌گذارد. استراتژی محتوایی باید از ایده‌پردازی تا توزیع را شامل شود. به‌غیراز موارد بدیهی مثل هدفمند‌شدن، ثبات و اثرگذاری بالا روی مخاطب؛ نقشه راه تولید محتوا به مدیریت منابع نیز کمک می‌کند. زمان، بودجه مالی و نیروی انسانی به‌شرط وجود یک برنامه مشخص، بدون اتلاف صرف پروژه خواهد شد.

بدون پیروی از مراحل حیاتی تولید محتوا، خروجی کار درهم‌ریخته می‌شود، منابع کسب‌وکار هدر می‌رود و پیام برند به مخاطب مخابره نخواهد شد. حتی در بدترین حالت شاید تصویر برند در جامعه و بین مخاطبان شدیداً مخدوش شود. نیرویی که وظیفه تدوین استراتژی را برعهده دارد باید با اهداف برند، مخاطب هدف و چشم‌انداز رقابتی موجود به‌طورکامل آشنا باشد. در ادامه از ضروری‌ترین مراحل استراتژی ساخت محتوا صحبت کرده‌ایم.

تعیین هدف تولید محتوا

بدون تعیین هدف، هیچ فعالیتی ثمربخش نخواهد بود. با تعیین تارگت نهایی پیش از آغاز کار، احتمال تولید محتوای ازهم‌گسیخته به حداقل می‌رسد. یکی از مفاهیم مؤثر برای تعریف هدف در کسب‌وکار،‌ روش هدف‌گذاری SMART است. نام این تکنیک، برگرفته از سرواژه ۵ کلمه زیر است:

  • Specific
  • Measurable
  • Attainable
  • Relevant
  • Time Based

منظور از Specific، مشخص بودن هدف است. کلمه Measurable به امکان اندازه‌گیری هدف از نظر کمی اشاره دارد. معنای Attainable نیز دردسترس یا قابل‌حصول است؛ یعنی هدف‌گذاری واقع‌بینانه انجام شود. بُعد Relevant نیز به مرتبط‌بودن و هم‌راستابودن هدف ساخت محتوا با فعالیت‌های کسب‌وکار اشاره دارد. در نهایت، Time Based هم یعنی یک بازه زمانی برای رسیدن به هدف تعیین شده باشد. در یک کلام، هدف‌گذاری اسمارت باعث می‌شود که اهداف واضح و در دسترس باشند و همچنین رصد پیشرفت نیز تسهیل می‌شود.

تعریف هدف‌ها نه‌تنها به تلاش‌ها جهت می‌دهد؛ بلکه موجب دگرگونی محتوا از اطلاعاتِ صرف به ابزاری قدرتمند برای افزایش نرخ تبدیل و تعامل خواهد شد.

در ادامه به نمونه‌هایی از هدف‌گذاری تولید محتوا توجه کنید:

  • افزایش دو برابری تعداد فالوئر‌ها در اینستاگرام
  • کاهش بانس ریت طی سه ماه آینده
  • فروش بیشتر نسبت به سال قبل

پردازش ایده برای تولید محتوا

در پاسخ به «تولید محتوا چیست» گفتیم این کار با هدف جذب مخاطب انجام می‌شود. برای افزایش تعداد مخاطبان و تثبیت کاربران قدیمی، انتشار محتوای تازه و پرمعنا حیاتی است. پردازش ایده شامل فعالیت‌های مختلف مثل جلسات طوفان فکری است. برای کشف ایده‌های جدید، با مشارکت تیم‌های بازاریابی، محتوا و سئو جلسات طوفان فکری برگزار کنید. تکنیک‌‌هایی مثل تصویرپردازی ذهنی یا نگارش آزاد برای Brainstorming مفید هستند. یکی دیگر از کارهای رایج برای ایده‌پردازی در تولید محتوای سایت، تحقیق کلمات کلیدی است.

استراتژیست‌ها یک ترفند زیرکانه برای خلق ایده‌های نو دارند؛ استفاده از خود مخاطب برای پیداکردن موضوع‌های جدید! یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های این روش، توجه به بازخورد مستقیم مخاطب است. راه هوشمندانه دیگر استراق سمع از کاربران در شبکه‌های اجتماعی است: برای این کار به کامنت‌های زیر پست‌های مرتبط با حوزه فعالیت‌تان توجه کنید یا به‌دنبال ترندها باشید. الهام‌گرفتن از رقبای موفق را هم از یاد نبرید. توجه به عملکرد رقیب و تولید محتوای هوشمندانه طبق آن، اصلاً کپی محسوب نمی‌شود.

به‌غیراز آنالیز رقبا، تحلیل‌وبررسی وضعیت حاکم بر زمینه کاری نیز می‌تواند به ایده‌های جدید ختم شود. بهترین استراتژیست‌‌ها همیشه از اخبار و ترند‌های نوین حوزه فعالیت‌شان آگاه هستند. مطالعه مقالات، شرکت در همایش‌ها و گوش‌‌دادن به مدیران موفق، شکاف‌های موجود در ایده‌یابی را نمایان می‌کند.

دو منبع بکر از ایده‌‌‌‌های پنهان از چشم بازار یعنی ردیت (Reddit) و کورا (Quora) را از یاد نبرید. در این دو پلتفرم اجتماعی، در میان پست‌‌های کاربران به‌‌‌دنبال ایده‌های جدید بگردید و برای رفع دغدغه‌هایشان تلاش کنید. برای فرمت انتشار که در بالا به آن پرداختیم، بهتر است در همین مرحله تصمیم بگیرید.

پرسونای مخاطب

پیش از تولید محتوا باید شناختی ذهنی از ویژگی‌های مخاطب‌تان داشته باشید. مواردی مثل ویژگی‌های جمعیتی (سن، جنسیت، سطح تحصیلات و درآمد) و ویژگی‌های روحی (علاقه‌مندی‌ها، روحیات، ترس‌ها) را می‌توان فاکتورهایی برای کسب شناخت درنظر گرفت. پرسونای مخاطب نیز درواقع یک نماینده فرضی از کل مخاطبان محتوا است. با نگاهی به پرسونا می‌توان انواع اطلاعات گفته‌شده را درباره مشتریان به‌دست آورد.

برای دستیابی به یک پرسونای واحد راه‌های مختلفی مثل نظرسنجی مستقیم یا تحقیق‌وبررسی داده‌های بازار وجود دارد. کسب‌وکارهایی که بیشترین میزان بازدهی از محتوا را دارند، پرسونای دقیق و غنی از مخاطب تهیه کرده‌اند. فکر نکنید که فقط داشتن یک Persona از مشتریان کافی خواهد بود؛ شاید برای محصولات یا سرویس‌ها مختلف، چند پرسونای متفاوت نیاز باشد. درهرحال، هرچه داده‌های بیشتری جمع کنید، شناخت پرسونا نیز راحت‌تر خواهد بود.

توجه به پرسونا علاوه‌بر کمک به ساخت محتوایی درخور مخاطب حقیقی، لحن و استایل در بیان مطالب ارائه‌شده را نیز مشخص خواهد کرد. اگر پرسونای مخاطب کسب‌‌وکارتان را به‌درستی کشف کرده باشید، محتوا و برندتان نسبت به سایر رقبا در بازار با تمایز شگفت‌انگیزی مطرح خواهد شد. داشتن پرسونای صحیح از مشتریان باعث ترسیم هرچه راحت‌تر سفر خریدار خواهد شد.

ترسیم سفر خریدار (Buyer’s Journey)

از زمانی که نیاز به خرید یک محصول یا سرویس را حس می‌کنید، تا وقتی که خرید را انجام می‌دهید، مسیر خاصی را طی خواهید کرد. سفر خریدار عبارت است از مسیری که یک کاربر از زمان بروز نیاز تا خرید طی می‌کند. البته همیشه لازم نیست پای خرید در میان باشد؛ گاهی‌اوقات افراد برای پاسخ به یک سؤال در اینترنت جستجو می‌کنند و جواب را در یک محتوای بلاگ خاص پیدا می‌کنند. پس از شناخت پرسونای مخاطب، ترسیم سفر خریدار نیز مرحله‌ای از تهیه‌ یک محتوای بی‌نقص است.

فرایند تصمیم‌گیری در این سفر به‌ترتیب از سه مرحله آگاهی نسبت به نیاز، بررسی گزینه‌ها و اجرای تصمیم نهایی تشکیل می‌شود. برای مرحله اول، محتوایی مثل مقاله بلاگ یا اینفوگرافی مناسب است که باید آگاهی‌بخش و غنی از اطلاعات باشد. برای کمک به انتخاب نیز محتوای صفحه محصول یا کیس استادی می‌تواند کارایی را در کنار مزایا و قابلیت‌ها به کاربر نشان بدهد. هدف از این کار، برجسته‌شدن برند نسبت به رقبا است.

در انتهای برای آنکه کاربر خرید را نهایی کند، باید هرگونه تردید او را از بین ببرید. محتوای این مرحله باید در عین ترغیب‌کنندگی، مخاطب را از نظر منطقی به خرید تشویق کند. یک ویدیو از نمایش عملکرد محصول می‌تواند گزینه خوبی برای این مرحله باشد. درک اهمیت سفر مشتری به تولید محتوای هدفمند کمک می‌کند.

افزایش تعامل، بالا رفتن نرخ تبدیل و همچنین بهبود تجربه کاربری، حاصل تلاش‌ها در ترسیم Buyers Journey است. تهیه یک نمودار تصویری از این مسیر می‌تواند به درک بهتر کمک کند.

نقش مخاطب

درباره نقش و اهمیت کاربران در برنامه‌ریزی نکات مختلفی گفته‌ایم؛ اما خودِ مخاطب چطور می‌تواند یکی از مراحل تولید محتوا باشد؟‌ چگونه می‌توانیم در تهیه مطالب ارائه‌شده به بینندگان و خوانندگان از فعالیت خودشان استفاده کنیم؟ کارکرد اهداف بازاریابی که همان مردم عادی هستند، فقط به کسب درآمد محدود نمی‌شود، ما می‌توانیم کاربران را وارد تیم محتوا کنیم! با کمی زرنگی و ایجاد زیرساخت مناسب می‌توان از حاصل فعالیت کاربران به‌عنوان خروجی منتشر‌شده توسط کسب‌وکار استفاده کرد.

شاید بتوانید حدس بزنید که درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم. در بخش تاریخچه نیز اشاره مختصری به UGC یا User Generated Content داشتیم. محتوای تولید‌شده توسط کاربر شامل فرم‌های مختلفی از داده‌ها می‌شود. یک بخش نظرات جنجالی، نوشتن نقد‌و‌بررسی در کامنت‌ها، یا قابلیت ایجاد پست توسط کاربران بلاگ (مثلاً فروم‌ها) همگی نوعی UGC محسوب می‌شوند. حتی پست‌های سوشال مدیای مرتبط با برند در اکانت خود کاربر هم می‌تواند در این دسته قرار بگیرد.

به این موضوع دقت داشته باشید که UGC به‌تنهایی جزوی از مراحل تولید محتوا محسوب نمی‌شود؛ بلکه ایجاد زیرساخت مناسب (بخش نظرات یا بخش مطالب تولید‌شده توسط کاربران) و ترغیب مخاطب به مشارکت، مرحله‌ای از محتواسازی به‌شمار می‌آید.

ممیزی کردن محتوا

ممیزی محتوا (Content Audit)، فرایند بازنگری کلی اطلاعات منتشر‌شده در همه بستر‌ها مثل وبسایت، شبکه اجتماعی، بلاگ، خبرنامه‌های ایمیلی و موارد مشابه می‌شود. ممیزی با هدف ارزیابی کیفیت و ارتباط موضوعی، بررسی اثرگذاری، شناسایی نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت انجام می‌شود. انجام ممیزی به‌دلایل متعددی سودمند است. مثلاً از این طریق می‌توان دامنه نفوذ یعنی صحت مطلب بیان‌شده، محل یا محل‌های انتشار و میزان اثرگذاری را بررسی کرد.

شناسایی گپ (شکاف‌های محتوایی) و فرصت‌ها نیز از طریق بازبینی امکان‌پذیر است. شناخت به‌موقع این پتانسیل‌ها و استفاده صحیح از آنها موجب برتری نسبت به سایت‌های رقیب می‌شود. گپ‌ها همان موضوعات یا فرمت‌هایی هستند که هنوز پوشش داده نشده‌اند. دو تأثیر بدیهی ممیزی، بهبود کیفیت کلی و بهینه‌سازی محتوا از نظر سئو است. ممیزی همچنین برای کاستن از حجم اطلاعات اضافی نیز انجام می‌شود.

بخشی از دیتا شاید منسوخ، نامعتبر، اضافی یا حتی مضر باشد.حذف مطالب زائد در بازنگری اجتناب‌ناپذیر است.

پروموت محتوا

حالا اطلاعات خام اولیه پس از پردازش، در قالب یک فرمت مناسب، آماده قرارگیری در بسترهای مختلف هستند. این مرحله از تولید محتوا پروموت (Promote) یا تبلیغ نام دارد. توزیع محتوا در میان مخاطبان هدف باید به بهترین و اثرگذارترین شکل ممکن انجام شود. مثلاً برای محتوای متنی، اصلی‌ترین کانال انتشار همان سایت است.

محتوای متنی را می‌توان در صفحات محصول، دسته‌بندی، صفحه اصلی یا در بلاگ قرار داد. محتوای ویدیویی یا صوتی نیز علاوه‌بر سایت مادر، در پلتفرم‌‌‌های مخصوص هر فرمت آپلود می‌شوند. به‌غیر‌از انتشار مستقیم روی وبسایت کسب‌وکار، می‌توان حاصل تولید محتوا را به روش‌های دیگری هم پروموت کرد که در ادامه به هرکدام اشاره می‌کنیم.

  • شبکه‌های اجتماعی: کسب‌وکار در هر زمینه‌ای که فعال باشد، احتمالاً مخاطبانی در شبکه‌های اجتماعی خواهد داشت. البته، توزیع کاربران در همه این پلتفرم‌‌های یکسان نیست. پیش از پروموت محتوا در سوشال مدیا باید از میزان حضور مخاطب‌تان در هرکدام اطمینان کسب کنید.
    نکته مهم درباره پروموت در شبکه اجتماعی این است که هریک، روش ارائه مخصوص‌به‌خود را دارند. مثلاً برای تولید محتوا در اینستاگرام بهتر است روی محتوای بصری مثل تصویر، ویدیوی کوتاه یا اینفوگرافی حساب باز کنید. در توییتر، متن کوتاه حرف اول را می‌زند و برای لینکدین هم روی Storytelling تمرکز کنید.
  • ایمیل مارکتینگ: درباره خبرنامه ایمیلی پیش از این صبحت کرده‌ایم. فقط از یاد نبرید که استفاده از ایمیل برای پروموت محتوا محدود به فروش و ارائه انواع تخفیف نیست. اگر مطلب ویژه‌ای تولید کردید یا رویداد مهمی برای کسب‌وکارتان در راه است، از طریق ایمیل به کاربران اطلاع دهید.
    یک نکته مهم دیگر، گنجاندن دکمه Unsubscribe در ایمیل است. قرار‌دادن امکانی برای لغو اشتراک ایمیلی اگرچه مانع از پروموت محتوا می‌شود اما اگر با پرسش از مخاطب برای دلیل آنسابسکرایب همراه باشد، نقطه‌ضعف کارتان را مشخص خواهد کرد.
  • پروموت کردن به روش تبلیغات کلیکی: تبلیغات کلیکی اکنون به یکی از محبوب‌ترین ترند‌های بازاریابی دیجیتال تبدیل شده‌‌اند. این تبلیغات را هر روز در موتورهای جستجو، شبکه‌‌های اجتماعی و حتی وبسایت‌های شخصی مشاهده می‌کنید. تبلیغات کلیکی رایگان نیستند؛ اما می‌توانند برایتان مفید واقع شوند.
    در این روش، محتوا با بررسی هوشمندانه فاکتورهایی مثل عوامل دموگرافیکی، علایق و رفتار آنلاین کاربران، به دست مخاطب هدفتان می‌رسد. با کلیک کاربر روی بنر تبلیغاتی، محتوا بلافاصله نمایش داده خواهد شد. در استفاده از Click Ads حتماً باید صفحه‌ای را که کاربر واردش می‌شود بهینه‌سازی کرده باشید تا نرخ تبدیل و زمان حضور یوزر در صفحه به حداکثر برسد.
  • هم نشری محتوا (Content Syndication): هم‌نشری یعنی بازنشر یا توزیع محتوا در بسترهایی که غیر از پلتفرم‌های مادر. فرمت‌های مختلف تولید محتوا را می‌توان به‌صورت هم‌نشر در سایت‌های دیگر یا اکانت‌های سوشال شخص‌ثالث پروموت کرد. در هم‌نشری هر دو طرف باید سود ببرند پس برای تهیه مطالبی جذاب و سودمند نهایت تلاشتان را به‌اجرا بگذارید. از مزایای این روش می‌توان به رشد ترافیک ورودی، کمک به دیده‌شدن محتوا و افزایش آگاهی از برند اشاره کرد.
  • تکرار محتوا: بهترین نوع مقاله آن است که قابلیت بازآفرینی به فرمت‌ها و روایت‌های مختلف را داشته باشد. متبحرترین نویسندگان محتوا نیز آنهایی هستند که بتوانند از چند زاویه به یک موضوع نگاه کنند و هربار محتوایی با کیفیت درخشان تولید نمایند. به این کار تکرار محتوا می‌گویند. Content Repetition فرصتی برای استفاده مجدد از یک کانتنت بی‌نظیر است؛ آن را از دست ندهید.

ارزیابی و آپدیت محتوا

اشتباه بسیاری از بازاریابان محتوایی تازه‌کار، تصور اتمام ماجرا پس از انتشار محتوا است. عمر یک مطلب یا ویدیو پس از انتشار تازه آغاز می‌شود. متریک‌ها و فاکتورهای فنی مختلف، اعتبار و عملکرد خروجی کار را نشان می‌دهند. متخصص باتجربه از این فاکتورها برای جبران ضعف، تقویت نقاط قوت و در نهایت، افزایش طول عمر کارش استفاده خواهد کرد.

بنابراین، بخش مهمی از کار یک مارکتر در واقع پس از انتشار مطالب آغاز می‌شود. ابزارهای مختلفی برای بررسی عملکرد محتوا وجود دارد که در بخش بعدی آنها را معرفی می‌کنیم.

ابزارهای تولید محتوا؛ دستیارهایی برای تضمین بهترین کیفیت

حالا دیگر تقریباً متوجه شده‌ایم که منظور از تولید محتوا چیست. با‌توجه‌به رشد روزافزون این صنعت و تکراری‌شدن ایده‌‌ها، رقابت در زمینه فروش نیز افزایش یافته است. یک رمز پیروزی بر رقبا و جلب‌توجه کاربران، استفاده از انواع ابزارهای تولید محتوا است. ابزارهای مختلف در فرایند‌هایی مثل تحقیقات اولیه، پردازش اطلاعات خام، تهیه قالب نهایی یا حتی آنالیز محتوای منتشر‌شده نقش دارند. محتواسازان و بازاریاب‌های اینترنتی از این ابزارها برای تهیه خروجی نهاییِ باکیفیت استفاده می‌‌کنند.

انتخاب بهترین ابزار موجب صرفه‌جویی در زمان، افزایش بازدهی محتوا، بهبود خلاقیت و اعمال بهینه‌سازی‌ها می‌شود.

در ادامه به معرفی ابزارهای پرکاربرد برای انواع فرایندهای محتوایی اشاره کرده‌ایم.

کارآمدترین ابزارها برای نوشتن محتوا

برای تولید محتوای متنی از ابزارهایی استفاده می‌شود که به‌طور مستقیم در نگارش کمک می‌کنند:

  • گرامرلی: هر ابزاری که بتواند متن را از نظر دستور زبان، لحن و ایراد نگارشی بررسی کند،‌ حکم طلا را دارد. گرامرلی (Grammarly) معروف‌ترین دستیار نوشتاری برای ویراستاری متن است. این نرم‌افزار آنلاین، متن را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کند. گرامرلی در تولید محتوای انگلیسی کاربرد دارد.
  • گوگل داکس: اگر به‌‌دنبال محیطی برای نوشتن هستید، احتمالاً نرم‌افزار ورد مایکروسافت گزینه مناسبی خواهد بود. هرچند، گوگل داکس که مبتنی بر فناوری ابری است، امکانات بیشتری نسبت به ورد در اختیار نویسندگان می‌گذارد. ذخیره کار به‌صورت آنلاین در کنار تسهیل همکاری روی اسناد، ویژگی فوق‌العاده Google Docs است.

از سایر گزینه‌های این بخش می‌توان به Unicheck و ویرایشگر Hemingway Editor اشاره کرد.

ابزارهای مناسب برای ضبط و ادیت ویدیو

یوتیوبرها، بلاگرهای اینستاگرامی و تولیدکنندگان محتوای آموزشی از ابزارهای مختلف برای ضبط و ادیت ویدیو استفاده می‌کنند. هدف، آپلود یک ویدیوی چشم‌نواز و تعامل‌برانگیز است.

  • ادوبی پریمیر: بدون‌شک حرفه‌ای‌ترین ابزار برای ادیت ویدیو، برنامه ادوبی پریمیر است. شاید کار با آن در ابتدا چندان راحت نباشد اما خروجی کار کیفیتی خیره‌کننده دارد. قابلیت‌های ویرایشی و افکت‌های Adobe Premiere زبانزد است.
  • کاین مستر:‌ برای ساخت محتوای ویدیویی ساده لزوماً نیاز به تجهیزات حرفه‌ای فیلمبرداری و ادیت نیست. درحال‌حاضر بسیاری فقط با استفاده از گوشی، انواع ویدیو را ضبط، ادیت و آپلود می‌کنند. برنامه کاین مستر (‌Kine Master) یک اپ اندرویدی با امکانات مختلف است.

از دیگر ابزارهای ادیت ویدیو می‌توان به Magisto و Final Cut اشاره کرد.

ابزار ساخت اینفوگرافیک و تولید محتوای سوشال

برای تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی،‌ استفاده از تصاویر گرافیکی تماشایی یا اینفوگرافی‌های جذاب حرف اول‌‌وآخر را می‌زند. چند ابزار برای اجرای خلاقیت در تصاویر و عکس‌های عبارت‌اند از:

  • کانوا: یکی از محبوب‌ترین برنامه‌ها برای طراحی و دیزاین کانوا است که مجموعه بزرگی از قالب‌‌ها را ارائه می‌کند. از تمپلیت‌های موجود در Canva می‌توان برای ساخت اینفوگرافی، تولید محتوای شبکه‌های اجتماعی و انواع گرافیک هنری استفاده کرد.
  • ادوبی ایلوستریتور: یک نرم‌افزار دیزاین حرفه‌ای که پکیج کاملی از امکانات برای ساخت وکتورهای گرافیکی مثل انواع لوگو و اینفوگرافی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

از دیگر ابزارهای معروف به Piktochart و Venngage اشاره کرد.

بهترین ابزارهای ساخت پادکست و محتوای صوتی

از ضبط صدا جهت تولید محتوای پادکست یا سناریوی ویدیوی یوتیوب استفاده می‌شود. ابزارهای مناسب این کار باید بتوانند صوت را با بهترین کیفیت ثبت کنند.

  • انکر: این مورد بیشتر از آنکه صرفاً یک ابزار باشد، پلتفرمی برای ساخت و توزیع پادکست محسوب می‌شود. البته Anchor ابزارهای متنوعی برای رکورد، ویرایش و درآمدزایی از محتوای صوتی دارد.
  • ادوبی آدیشن: مثل بقیه برنامه‌های ادوبی، آدیشن نیز یک برنامه همه‌فن‌حریف است. از امکانات پیشرفته Adobe Audition در میکس صدا استفاده می‌شود.

یک ابزار رایگان تولید محتوای سمعی، Audacity است که در بین پادکستر‌ها محبوبیت زیادی دارد.

ابزارهای آنالیز و بهینه‌سازی محتوا

معیارها (Metrics) برای سنجش عملکرد محتوا بسیار متنوع‌اند. متخصصان سئو و بازاریابی از این متریک‌ها و شاخص های کلیدی عملکرد محتوا برای تحلیل، جبران ضعف‌ها و تهیه مطالب بهتر در آینده استفاده می‌کنند.

  • گوگل آنالیتیکس: یکی از قدرتمندترین ابزارها برای نظارت و تحلیل ترافیک سایت و رفتار کاربران گوگل آنالیتیکس است. از Google Analytics در تدوین استراتژی محتوا استفاده می‌شود.
  • سمراش: یکی از مشهورترین نام‌های سئو و بازاریابی؛ سمراش بیشتر از آنکه یک چاقوی همه‌کاره باشد، در واقع جعبه‌ابزار بهینه‌سازی محسوب می‌شود. تحقیق کلمات کلیدی و آنالیز رقبا جزو بدیهی‌ترین کاربردهای SEMrush هستند.

برای بهینه‌سازی و پیداکردن ترندهای فعلی از ابزارهای دیگری مثل BuzzSumo و گوگل ترندز استفاده می‌شود.

مهارت های لازم برای تولید محتوا؛ نکاتی برای حرفه‌ای شدن

شاید ویدیوهایی با تیتر مشابه «تولید محتوا چیه» را دیده باشید که معمولاً از هرچیزی به‌جز مهارت‌‌های تخصصی این رشته صحبت می‌کنند. با رشد کسب‌وکارها، نیاز به کارشناس تولید محتوا روزبه‌روز بیشتر می‌شود. مهارت‌های مورد نیاز این حوزه، گستره متنوعی از توانمندی‌‌ها را در بر می‌گیرد.

داشتن خلاقیت و سواد بصری از مهم‌ترین مهارت های تولید محتوا است

کلید موفقیت، ترکیب توانمندی‌های فنی و خلاقیت است. یک متخصص باید بریف محتوایی، منابع معتبر برای دیتای اولیه و فرمت مناسب را همچون تکه‌های پازل کنار هم بچیند. مهم‌ترین مهارت‌های یک کارشناس تولید محتوا را در ادامه بررسی کرده‌ایم.

۱- خلاقیت و نوآوری

خلاقیت، قلب تولید محتواست. خلاقیت همان پرورش ظریفانه ایده‌های خاص و ارائه آن‌ها به نحوی دلپذیر و پرجذبه است. برای این کار باید بتوانید خارج از چارچوب فکر کنید. با اجرای نوآورانه ترفندها، محتوا در یک بازار اشباع‌شده نیز برجسته و درخشان به‌نظر می‌رسد. یکی از ترفندهای تهیه مطالب به‌شکل مبتکرانه، نگاه‌کردن به موضوع و ایده اصلی از زوایای مختلف است. ازاین‌طریق حتی مباحث تکراری نیز جذابیت‌شان را حفظ خواهند کرد.

۲- مهارت‌‌های نگارشی و توانایی برقراری ارتباط مؤثر

برخورداری از توانایی نگارشِ رسا برای محتوانویسان جزو ملزومات است. این مهارت در بلاگ‌ها، مقالات، پست شبکه اجتماعی، نوشتن کپشن و سناریونویسی به‌کار می‌آید. همچنین نویسنده‌ای که به‌خوبی با خواننده ارتباط برقرار کند، علاوه‌بر القای تعامل دوطرفه، متن قابل‌درک‌تری هم برای سایت می‌نویسد.

پیام نهفته در مطلب باید باتوجه‌به احساسات مخاطب و اتمسفر حاکم بر پلتفرم تطبیق داده شود. نوشتن فقط در نگارش و رعایت دستور زبان خلاصه نمی‌شود، بلکه لحن را نیز دربرمی‌گیرد. کلید تقویت مهارت نویسندگی، مطالعه بیشتر است!

۳- سواد و ذوق بصری

خوشتان بیاید یا نه، اهمیت استفاده از محتوای بصری روزبه‌روز بیشتر می‌شود. بسیاری از آژانس‌های بازاریابی هم‌اکنون طراحی هنری، تولید ویدیو و عکاسی را در خدماتشان ادغام کرده‌اند. نیازی نیست یک کارشناس در هر‌کدام از این حوزه‌ها حرفه‌ای باشد، اما داشتن درک ابتدایی از اصول سودمند است. هرچقدر جان‌مایه محتوا خوب باشد،‌ بدون زیبایی ظاهری فاقد اثرگذاری مطلوب خواهد بود.

۴- آگاهی از اصول سئو و استراتژی محتوا

در بازاریابی مدرن، احاطه به تکنیک‌های بهینه‌سازی برای موتور جستجو حیاتی است. درک نحوه گنجاندن کلمات کلیدی، تگ‌های متا، انکرتکست و سایر بهینه‌سازی‌ها به کسب رتبه بهتر صفحات سایت کمک می‌کند. دیده‌شدن محتوا و دریافت ترافیک ارگانیک تا حد زیادی به سئو وابسته است؛ پس محتوا باید از درون بهینه شود.

۵- توانایی تحقیق و تحلیل

محتوا زمانی بالاترین حد اثرگذاری را خواهد داشت که دیتای اولیه‌اش با دقت جمع‌آوری شده باشد. جمع‌آوری،‌ آنالیز و ترکیب اطلاعات اگر درست انجام شود، شفافیت خروجی را به‌همراه دارد. توانایی‌های تحلیلی در ارزیابی داده‌محور، پس از منتشر‌شدن مطلب هم به‌کار می‌آیند. درک رفتار کاربر نیز در گروی همین مهارت است.

۶- تسلط فنی در زمینه فناوری‌های وب

بستر اصلی فعالیت‌های مارکتینگ، وب است. آشنایی با فناوری‌های این حوزه مثل سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) از جمله وردپرس و سواد کار با پلتفرم‌های سوشال و ابزارها، تبحر کارشناس محتوا را ثابت می‌کنند. همچنین درک اصول اولیه HTML و CSS نیز پیشنهاد می‌شود. برخورداری از مهارت فنی علاوه‌بر توانایی حل مسئله، دید بهتری از روند کارها در اختیار انسان می‌گذارد.

۷- مدیریت پروژه و ساماندهی امور

توجه به ددلاین‌ها و هماهنگی با دیگران ضروری است. همچنین در تقویم محتوا معمولاً چند پروژه همزمان وجود دارند. توانایی مدیریت پروژه‌ها به برنامه‌ریزی، اجرا و تحویلِ به‌موقع کارها کمک می‌کند. اگر در این زمینه ضعف دارید، استفاده از تقویم‌های آنلاین را در دستور کار قرار دهید.

۸- سازگاری و یادگیری دائم

چشم‌انداز بازاریابی دیجیتال همواره در‌حال تکامل و تغییر است؛ ابزارهای مختلف برای وظایف گوناگون توسعه می‌یابند و هرسال ترند‌های جدیدی ظهور می‌کنند. یک تولید‌کننده محتوای حرفه‌ای باید تشنه یادگیری باشد. دنبال‌‌کردن اخبار بازاریابی، عضویت در خبرنامه‌ها، شرکت در همایش‌ و برقراری ارتباط با سایر فعالان کمک می‌کند در جریان جدیدترین تحولات قرار بگیرید.

بازار کار تولید محتوا؛ سهم خود را پیدا کنید

طی یک دهه اخیر، بازار کار تولید محتوا فشرده‌تر از همیشه شده است. توسعه این صنعت ناشی از رشد تصاعدی رسانه‌های دیجیتال، پلتفرم‌های سوشال و افزایش نیاز کسب‌وکارها به حضور در فضای آنلاین بوده است. با گسترش بازاریابی محتوایی،‌ نیاز به نیروی متخصص هم بیشتر شده است. تولید محتوا حالا دیگر یک مهارت نیچ (Niche Skill) نیست و مسیر شغلی پررونق و کاملی را پیش‌روی علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

حالا فقط شرکت‌های بازاریابی نیستند که تیم‌های مخصوص نیاز دارند؛ بازیگران بزرگ در صنایعی غیر از بازاریابی مثل سرگرمی، آموزشی و تکنولوژی با درک معنی تولید محتوا مشغول فعالیت در این حوزه شده‌اند. حتی در حوزه‌هایی مثل صنایع سنگین نیز برندها از طریق بازاریابی به‌دنبال تثبیت برند هستند.

بررسی وضعیت شغلی و درآمد تولید محتوا در ایران و جهان

وضعیت شغلی و درآمد تولید محتوا وسوسه‌تان کرده است؟ از آن چه می‌دانید؟ از نظر وضعیت اشتغال باید محتوا را یکی از حوزه‌هایی دانست که مفهوم Gig Economy در آن بسیار پررنگ است. منظور از Gig Economy یا بازار‌کار موقتی، همان کار‌کردن به‌شکل فری‌لنسری یا با قرارداد موقت است. اگرچه موقعیت‌های کار ثابت یا هیبرید نیز وجود دارند اما خاصیت گیگ اکونومی و دورکاری، شغل تولید محتوا را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده است.

در رابطه با درآمد تولید محتوا نمی‌توان یک عدد ثابت را بیان کرد. در همه‌جای دنیا، عامل تعیین دستمزد،‌ میزان تجربه شغلی و سطح مهارت است. فارغ از تعداد سال‌‌های فعالیت برای سطوح متفاوت وظایف – از نویسندگی متن یا ادیت ویدیو گرفته تا مدیریت تیم و طراحی استراتژی – حقوق متفاوتی تعیین می‌شود. برای فریلنسرها هم دستمزد براساس تعداد مشتریان، پیچیدگی پروژه و سطح فنی خود فرد مشخص می‌گردد.

عوامل مهم دیگری نیز روی وضعیت اشتغال و دستمزد نیروی تولید محتوا تأثیر دارند. بهره‌مندی از مهارت عمیق در یک یا چند بُعد مثل بازاریابی داده‌محور، لندینگ‌نویسی یا اینفلوئنسر مارکتینگ امنیت شغلی و حقوق بالا را تضمین می‌کند. محل سکونت را نیز نباید از یاد برد؛ قطعاً فرصت‌های شغلی بهتری در شهرهای بزرگ پیدا خواهد شد. همچنین یک علاقه‌مند اگر با ترندهای موجود همراه شود، درآمد خوبی کسب خواهد کرد. فاکتورهای درآمد تولید محتوا و وضعیت شغلی در ایران نیز تفاوت خاصی با شرایط جهانی ندارد.

انواع فرصت‌های شغلی در تیم تولید محتوا

در یک تیم تولید محتوا، انواع عنوان‌های شغلی با وظایف گوناگون به چشم می‌خورند. هدف همیشه جلب‌توجه مخاطب، تبدیل بیننده به کلیک‌کننده و در نهایت فروش است؛ اما می‌توان به روش‌های مختلفی انجامش داد. هرکس با‌توجه‌به روحیات و علایقش می‌تواند در بخش‌های مختلفی از محتوا مشغول به کار شود. در زیر مطرح‌ترین مشاغل حوزه محتوا را بررسی کرده‌ایم.

  • نویسنده محتوا و کپی رایتر: وظیفه نگارش متن برای وبلاگ، سایت، شبکه اجتماعی و سایر فرمت‌های بازاریابی را برعهده دارند. ویرایش محتوا نیز جزو وظایف اوست. فرصت‌های فریلنسری برای نویسندگان زیاد است.
  • سازنده و ادیتور ویدیو: تولید محتوای سوشال و سازمانی یا ساخت ویدیو برای پلتفرم‌های مخصوص مثل یوتیوب را بر عهده دارد. تولیدکننده محتوای ویدیویی باید بتواند از ضبط تا ادیت و انتشار کلیپ‌های تصویری را انجام دهد.
  • طراح گرافیک: یکی از مشاغل محتوا،‌ طراحی انواع جلوه‌های گرافیکی برای سایت‌ها،‌ شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات و کمپین‌ها است. برخورداری از خلاقیت و ذوق هنری برای این شغل الزامی است.
  • مدیر شبکه اجتماعی: مسئول سوشال مدیا به فعالیت‌ها، بهینه‌سازی و مدیریت اکانت‌‌های برند می‌پردازد. استراتژی جذب فالوئر و هدایت ترافیک به سایت جزو وظایف این ردیف شغلی است. یک Social Media Manager معمولاً باید از روابط عمومی مناسبی برخوردار باشد.
  • استراتژیست محتوا: وظیفه برنامه‌ریزی، نظارت بر تولید، تحویل (انتشار) و مدیریت محتوا بر عهده استراتژیست محتوا است.
    متخصص سئو:‌ وظیفه اصلی متخصص سئو، بهینه‌سازی جهت کسب رتبه بهتر در صفحه نتایج است. یک سئوکار باید به تکنیک‌های متعدد مثل کیوورد ریسرچ، لینک‌سازی و جذب ترافیک ارگانیک تسلط داشته باشد.
  • یو ایکس رایتر: تجربه‌نویسی یا UX Writing با تمرکز روی تهیه محتوا برای رابط کاربری در وبسایت یا اپلیکیشن انجام می‌شود. لحن استفاده‌شده باید شفاف، خلاصه و کاربر‌پسند باشد.
برخی از مشاغل این حوزه مثل نویسندگی، استراتژی و سئو محتوا یا تجر‌به‌نویسی و طراحی هنری شاید با یکدیگر هم‌پوشانی داشته باشند.

ترفندها و راهکارهای ورود به بازار کار تولید محتوا

حالا دیگر تصور نسبتاً کاملی از پاسخ «تولید محتوا چیست» دارید. شاید حتی برای ورود به این رشته تصمیم‌تان را گرفته باشید؛ اما بدانید که رقبا بسیارند! فرصت‌های شغلی متعددی ایجاد می‌شوند اما متقاضیان بسیاری نیز در بازار کار حضور دارند. با‌این‌حال، جایی برای نگرانی نیست. در ادامه چند راهکار و ترفند برای راهیابی سریع و بی‌دردسر به حوزه بازاریابی محتوایی ارائه کرده‌ایم.

  • تنوع مهارت‌‌ها، برگ برنده‌تان خواهد بود. در زمینه‌های مختلف مثل نویسندگی، طراحی گرافیک، ساخت ویدیو یا مدیریت شبکه اجتماعی به تقویت مهارت بپردازید. لازم نیست عمیق شوید. حتی اگر چند مهارت مرتبط مثل نویسندگی بلاگ، کپشن‌نویسی، رپورتاژ نویسی و تجربه‌نویسی را یاد بگیرید، به گزینه‌ای جذاب و نویسنده همه‌کاره محتوا خواهید شد.
  • از جدیدترین ترند‌های حوزه مطلع باشید. به‌روزرسانی دانش و مهارت‌ها، راز بقا در هر زمینه شغلی است. برای کسب آگاهی از ابزارها، تکنیک‌ها و ترندهای کارتان زمان صرف کنید؛ پشیمان نخواهید شد.
  • به‌‌‌دنبال توسعه یک مهارت فوق‌تخصصی باشید! اگر ذوق هنری دارید و در زمینه طراحی سایت،‌ ادیت تصویر یا ویدیو مشغول به کار هستید، یکی را برای یادگیری بسیار عمیق انتخاب کنید. مثلاً اگر محتوا می‌نویسید، در یک حوزه خاص مثل ارزهای دیجیتال خبره شوید.
  • در محیط آنلاین حضوری پررنگ داشته باشید. در شبکه‌های اجتماعی مخصوصاً لینکدین یا حتی توییتر از تخصص‌تان حرف بزنید و پروژه‌هایتان را به نمایش بگذارید. نیازی به اغراق یا خودنمایی نیست؛ فقط خودتان را به‌عنوان یک فعال حوزه معرفی کنید.
  • شبکه‌سازی و همکاری را از یاد نبرید. در همایش‌ها حاضر باشید یا در فضای آنلاین با حرفه‌ای‌ها و سایر همکاران رابطه دوستانه برقرار کنید. صرفاً با هدف به‌دست‌آوردن جایگاه شغلی با بقیه ارتباط نگیرید؛ رابطه دوستانه در موقعیت‌هایی فراتر از زمینه شغلی به دادتان خواهد رسید.
  • شغل ثابت تنها گزینه روی میز نیست. فعالیت به‌‌عنوان یک فریلنسر یا گردآوری تیم تولید محتوا نیز می‌تواند منبع درآمد باشد. رویاپرداز باشید، به کارآفرینی و تأسیس کسب‌وکار خودتان هم فکر کنید چرا که بسیاری از کسب‌و‌کار‌ها، امروزه ترجیح می‌دهند تولید محتوای مورد نیاز خود را به شرکت‌ها برون سپاری کنند.
  • روی خرید ابزارها و تجهیزات سرمایه‌گذاری کنید. ذهنیت و توانمندی حرف اول‌‌وآخر را می‌زند اما ابزارهای مفید می‌‌توانند بار بزرگی از دوش‌تان بردارند.
با رعایت و پیروی از این چند اصل، نه‌فقط در حوزه محتوا بلکه در بسیاری از زمینه‌ها، پیداکردن شغل جدید راحت‌تر خواهد شد.

آینده تولید محتوا؛ بررسی چشم‌انداز پیش‌رو

در تعریف تولید محتوا و بررسی تاریخچه‌اش متوجه قدمت زیاد این پیشه و وابستگی‌اش به تکنولوژی شدیم. با نگاه به سرعت پیشرفت فناوری می‌توان حدس زد که آینده‌ای جالب در انتظار باشد. جلب توجه دیگران و فروش از اهداف همیشگی مارکتینگ هستند اما شکل ظاهری و فنون با پیشرفت تکنولوژی متحول می‌شوند. در بخش پایانی، نگاهی به روندهای نوظهور در تولید محتوا می‌‌اندازیم و پیش‌بینی‌ها برای آینده را مرور می‌کنیم.

ترندهای نوظهور در ایجاد محتوا

نوار تکامل بازاریابی محتوایی شاید فقط با توقف تکنولوژی قطع شود! تا آن زمان، هر سال روندهای جدید از راه خواهند رسید. یکی از جدیدترین ترند‌ها، ارائه تجربه فراگیر از طریق محتوای تعاملی است. کوییزها و نظرسنجی‌هایی که در استوری اینستاگرام می‌بینیم یا حتی واقعیت افزوده (AR) بخشی از محتوای فراگیر یا Immersive هستند.

از ترند جدید رسانه‌های تصویری یعنی ویدیوهای کوتاه نیز نباید غافل شد. مواردی مثل شُرت یوتیوب یا ریلز اینستاگرامی، توجه کاربر را طی چند ثانیه به خود منعطف خواهند کرد. چند مورد دیگر از ترندهای اخیر عبارت‌اند از:

  • محتوای داده‌محور و شخصی‌سازی شده: ارائه مطالب مورد علاقه مخاطب به‌واسطه تحلیل داده‌های عظیم.
  • تولید محتوای مشارکتی: همکاری برندها با یکدیگر برای مارکتینگ و جذب مخاطب مشترک.
  • لایو استریم:‌ پخش زنده ویدیو با امکان دریافت حمایت مالی مستقیم از بینندگان.
  • جلب توجه با رعایت اصول اخلاقی: ایجاد و انتشار محتوای متناسب با تحولات اجتماعی و رعایت اصول حفاظت از محیط زیست.
  • بهینه‌سازی برای جستجوی صوتی: بهبود راهکارها برای تسهیل استفاده از فرمان‌های صوتی.

استفاده از ترندها و همراه شدن با موج مخاطبان هرکدام، فرصتی برای کسب درآمد و تثبیت برند در همان حوزه خواهد بود.

تأثیر تکنولوژی‌های جدید؛ تولید محتوا با هوش مصنوعی؟

اثرگذاری شگرف فناوری‌های نو روی بازاریابی محتوایی را نمی‌توان نادیده گرفت. در این زمینه، باید به هوش مصنوعی اشاره کنیم. طی چند سال اخیر، Artificial Intelligence و کارکردش در ساخت کانتنت یکی از جنجالی‌ترین مباحث بوده است. خوشتان بیاید یا نه، هوش مصنوعی نه‌فقط در بازاریابی بلکه در سایر زمینه‌ها نیز درحال سفت‌کردن جای پایش است.

تولید محتوا با هوش مصنوعی بدون دخالت نیروی انسانی درحال‌حاضر کار هوشمندانه‌ای نخواهد بود. با‌این‌حال از تکنولوژی نوین می‌توان برای افزایش سرعت و تسهیل تسک‌ها استفاده کرد. اگر می‌ترسید که AI جایتان را بگیرد، باید بگوییم که نگرانی‌تان حداقل در آینده نزدیک بی‌مورد است؛ به‌جای فکر‌کردن به موضوعی که هنوز هیچکس پاسخش را نمی‌داند، از فناوری‌های هوش مصنوعی در جای درست و برای تسک‌های مناسب استفاده کنید. AI برای کمک با هدف کمک به انسان ساخته شده نه برای انجام‌دادن کارهایش!

تأثیر تکنولوژی‌های جدید به محتوای تولید شده با هوش مصنوعی محدود نمی‌شود. برای مثال اینترنت نسل پنجم با سرعت فوق‌العاد‌ه‌اش امکان استریم ویدیو و پخش زنده با بیشترین کیفیت را فراهم می‌کند. همچنین الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی روزبه‌روز قدرت بیشتری کسب می‌کنند. این الگوریتم‌ها امکان ارائه متناسب‌ترین نوع محتوا با نیاز کاربر را فراهم کرده‌اند. در رابطه با ابزارهای مدرن،‌ مهم‌ترین نکته پذیرفتن‌شان با آغوش باز و استفاده از آنها در راستای بهبود کیفیت است.

پیش‌بینی آینده تولید محتوا

برای ترسیم آینده بازاریابی محتوایی، شاید بد نباشد تکنولوژی‌های مدرن را چاشنی اندکی خیالبافی کنیم! در رابطه با هوش مصنوعی گفتیم که این ابزارها فعلاً توانایی ارائه خروجی بی‌نقص برای استفاده مستقیم در محتوا را ندارند. اما کسی چه می‌داند؟‌ شاید در آینده، مدل‌های زبانی به جایی برسند که توانایی‌شان از برترین نیروی انسانی نیز بهتر شود!

یک پیش‌بینی دیگر، تحول نوع مالکیت بر محتوا و روش‌های درآمدزایی از آن است. با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، هرکس مالک محتوای خودش خواهد بود و به‌راحتی درآمدزایی می‌کند. به‌غیراز بلاکچین، با توسعه و همه‌گیری تکنولوژی‌های انتقال داده، شاهد فرم‌هایی غیر از تصویر، ویدیو و متن خواهیم بود.

از طرف دیگر، فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) فرم جدید از داستان‌سرایی را معرفی می‌کنند. آینده تولید محتوا – هرچه که باشد – فقط به استفاده از تکنولوژی جدید محدود نخواهد شد؛ بلکه همان فناوری‌ها باید به‌گونه‌ای در خدمت نیروی انسانی قرار بگیرند که محتوا توسط مخاطب لمس شود! فقط از این طریق است که اثرگذاری به حداکثر خواهد رسید.

یا ماهرانه محتوا تولید کنید یا از حرفه‌‌ای‌ها کمک بگیرید

تعریف تولید محتوا کار راحتی نیست اما در این مقاله تلاش کردیم تا مفهوم قابل‌درکی از این صنعت مطرح کنیم. با نگاهی جامع به بخش‌های مختلف مثل تاریخچه، ویژگی‌ها، انواع و متدها سعی کردیم، زوایای تاریک این حوزه جذاب را برایتان روشن کنیم.

اما رقابت در ساخت انواع محتوا روزبه‌روز شدیدتر می‌شود. اگر گذرتان به هر دلیلی به این مسیر خورده است، برای پیروزی در بازار باید حرفه‌ای کار کنید یا اجازه دهید حرفه‌ای‌ها محتوای کسب‌وکارتان را تأمین کنند. در بخش بلاگ تسمینو مطالب کاربردی و آموزشی متعددی برای یادگیری پیدا خواهید کرد. همچنین برای سفارش تولید محتوا می‌توانید روی کارشناسان حرفه‌ای ما حساب باز کنید.

حالا نوبت شماست؛ از دید شما محتوا یعنی چه؟ این کار باید چگونه انجام شود؟‌ هرگونه پرسش یا ابهام را در بخش نظرات با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید. کارشناسان حرفه‌ای ما پاسخگوی شما خواهند بود.

‫5 دیدگاه ها

  1. تولید محتوا در حوزه بلاگری با حوزه سایت و بلاگ خیلی فرق داره ؟
    چون من بلاگری بلدم ولی نمیتونم برای سایت تولید محتوا انجام بدم

  2. ممنون از مقاله خوبتون
    من تازه تولید محتوا‌رو شروع کردم و بعد از یادگیری میتونم با شما همکاری داشته باشم ؟

  3. سلام وقت بخیر
    واقعااا محتوا کامل و جامعی بود.

  4. ممنون از مقاله خوبتون
    چه دوره آموزش تولید محتوایی رو پیشنهاد میکنین ؟

    1. سلام وقت بخیر
      دوره های زیادی برای آموزش در سطح اینترنت وجود داره که شما میتونید از دوره های موجود در ایسمنیار استفاده کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *