پیج رنک گوگل چیست و چه تاثیری در رتبه سایت دارد؟

الگوریتم پیج رنک یکی از سیستم‌های مؤثر روی تعیین رتبه و ارزش صفحه از طریق بررسی ارزش لینک‌های آن است. نتیجه بررسی این الگوریتم روی رؤیت‌پذیری (Visibility) و ترافیک ارگانیک کسب‌شده توسط محتوا نقش دارد.

پیج رنک را می‌توان نوعی نیروی نامرئی در دنیای سئو در نظر گرفت که روی دیدگاه گوگل نسبت به سایت و اعتبارش اثر می‌گذارد. گوگل سال‌ها پیش با معرفی این سیستم پیچیده موفق شد سازوکاری بی‌نقص برای ارائه ارزشمندترین مطالب به مخاطب ایجاد کند و به‌همین‌خاطر گوی رقابت را از سایر موتورهای جستجو ربود.

در این مقاله از تسمینو با بررسی زیروبم الگوریتم PageRank به شما کمک کنیم تا به صدایی معتمد برای گوگل تبدیل شوید. تاریخچه،‌ فاکتورهای مؤثر، استراتژی‌های بهبود و البته فرمول محاسبه پیج رنک را بررسی خواهیم کرد. اجرای مؤثر استراتژی لینک‌سازی خارجی با شناخت دقیق این مفهوم میسر می‌شود، پس تا انتهای این مقاله همراه‌مان باشید.

پیج رنک گوگل چیست؟ الگوریتم پیچیده برای تعیین ارزش واقعی سایت‌ها

پیج رنک (PageRank) یک الگوریتم است که در سال ۱۹۹۶ توسط لری پیج (Larry Page) و سرگئی برین (Sergey Brin) در دانشگاه استنفورد توسعه داده شد. پیج و برین این الگوریتم را حین تلاش‌هایشان در یک پروژه تحقیقاتی مربوط به موتورهای جستجو طراحی کردند.

اسم رنک گوگل ریشه در مشابهت نام خانوادگی لری پیج با واژه Web Page (صفحه وب) دارد و به‌خاطر اثرش روی رتبه بندی صفحات وب با کلمه رنک (Rank) ترکیب شده است. اما از نظر سئو، پیج رنک چیست و برای وب مسترها چه معنایی دارد؟

پیج رنک یکی از مهم‌ترین فاکتورهای رتبه بندی وب سایت است که ارزش صفحه را بر اساس تعداد و کیفیت لینک‌های واردشده از سایت‌های دیگر یا به‌اصطلاح «بک لینک ها» تعیین می‌کند. هر لینک ورودی به صفحه از نظر گوگل حکم رأی اعتماد را دارد.

تأثیر بک‌لینک‌ها روی افزایش پیج رنک چگونه است؟

PageRank یک پروسه دوره‌ای از ارزیابی لینک پروفایل است. رتبه صفحه در این الگوریتم به قدرت لینک کسب‌شده از صفحات دیگر بستگی دارد. صفحه دارای لینک خروجی کمتر، پیج‌ رنک متمرکز‌تری به صفحه‌ هدف لینک‌سازی منتقل می‌کند و برعکس، صفحه‌ای با لینک خروجی زیاد، ارزش پیوند کمتری جابه‌جا می‌کند.

محاسبه مبتنی بر قدرت بک لینک، به روشی کارآمد در ارزیابی اهمیت سایت تبدیل شده و این الگوریتم را به‌عنوان یک فاکتور شاخص در محاسبه رتبه صفحه جا انداخته است. با‌وجودآنکه نمره پیج رنک گوگل دیگر به‌صورت عمومی نشان داده نمی‌شود اما این الگوریتم هنوز در سئو نقش مهمی دارد.

تاریخچه پیج رنک؛ مسیر پرپیچ‌وخم الگوریتم قدیمی گوگل برای تکامل

لری پیج و سرگئی برین به‌دنبال حل مشکل اضافه‌بار (Overload) اطلاعات در وب بودند. آنها یک چهارچوب برای رتبه‌بندی صفحات وب طبق تعداد و کیفیت لینک‌های اشاره‌شده به صفحه طراحی کردند. این سیستم به مدت یک سال در سرورهای دانشگاه استنفورد پیاده‌سازی شد.

فریم‌ورک طراحی شده بعدها به یکی از پایه‌های موتور جستجوی اولیه گوگل تبدیل شد که آن را نسبت به سایر سرچ‌ انجین‌ها متمایز کرد. قبل از پیج رنک، موتورهای جستجو برای تعیین رتبه وب پیج‌ها از الگوریتم‌های مبتنی بر کلمات کلیدی استفاده می‌کردند.

اگر نقطه آغاز پیج رنک را به‌عنوان یک پردازنده ارجاع اینترنتی (Internet Reference) از طریق هایپرلینک ها در نظر بگیریم، تبدیلش به الگوریتم پیچیده امروزی دارای چند نقطه تکاملی زیر است.

اجرا و تکامل اولیه پیج رنک (۱۹۹۸-۲۰۰۰)

اولین‌بار در سال ۱۹۹۸ از پیج رنک در موتور جستجوی گوگل استفاده شد. این الگوریتم در ابتدا بسیار ساده بود اما با رشد وب، پیج‌رنک نیز بهینه‌سازی شد تا بتواند پیچیدگی‌ها را مدیریت کند.

گوگل در سال ۲۰۰۰ قابلیت نمایش این فاکتور در نوار ابزار یا تولبار (Toolbar) را معرفی کرد که ارزش عددی (از ۱ تا ۱۰) را به‌عنوان نمره PageRank نشان می‌داد. قابلیت نمایش نمره در نوار ابزار برای کمک به وبمسترها جهت تخمین ارزش صفحه بود تا آنکه در سال ۲۰۱۶ به‌خاطر انواع دستکاری و سوءاستفاده حذف شد.

تکامل پیج رنک با آپدیت‌های گوگل (۲۰۰۰-۲۰۱۰)

ده سالِ پس از پیاده‌سازی اولیه به تکامل پیج رنک اختصاص یافت. گوگل با به‌روز رسانی الگوریتم برای مبارزه با لینک‌سازی اسپم و بهبود نتایج جستجو تلاش می‌کرد. چند آپدیت مهم در آن سال‌ها عبارت بودند از:

• آپدیت فلوریدا (۲۰۰۳): گوگل یک الگوریتم جدید برای مبارزه با محتوای بی‌کیفیت و مزارع لینک معرفی کرد. محتوای ضعیف و لینک‌سازی فریب‌کارانه در آن مقطع موجب افزایش مصنوعی نمره رنک پیج می‌شدند.
• آپدیت جاگر (۲۰۰۵): این آپدیت الگوریتم برای مدیریت بهتر لینک‌سازی‌های دوطرفه و سایر روش‌های مصنوعی منتشر شد.
• آپدیت وینس (۲۰۰۹): این آپدیت که در راستای برجسته‌سازی اعتبار و آتوریتی بود، نقشه پیج‌رنک در رتبه‌بندی را در کنار چند متریک دیگر تحکیم کرد.

در واقع این دوره بیشتر به تلاش‌های گوگل برای جلوگیری از سوءاستفاده از نقاط ضعف پیج رنک اختصاص یافت.

انتشار سایر الگوریتم‌ها و انتقال پیج رنک به پشت پرده وب (۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶)

از اوایل دهه ۲۰۱۰ با افزایش کاربری لپتاپ و گوشی موبایل، وب نیز دگرگون شد. الگوریتم های موتورهای جستجو در این دوره به‌سرعت معرفی و آپدیت می‌شدند. گوگل الگوریتم‌های جدیدی مثل پنگوئن و پاندا را معرفی کرد. این الگوریتم‌های جانشین پیج رنک نبودند بلکه در بهبود کیفیت وب به آن کمک می‌کردند.

در واقع، اثرگذاری این الگوریتم در برجسته‌سازی اهمیت کیفیت لینک به سنگ بنای بسیاری از متریک‌های وب در ارزیابی صفحات تبدیل شد. پس از حذف از تولبار، سال ۲۰۱۶ آخرین باری بود که وبمسترها قادر به مشاهده علنی نمره پیج رنک بودند.

نقش پیج رنک در الگوریتم‌های فعلی گوگل

در ابتدای قرن بیست‌ویکم، پیج رنک نقش محوری در گوگل داشت اما اکنون الگوریتم‌های متعدد دیگری وجود دارند. مفاهیم اصلی این فاکتور اکنون در تاروپود سیستم رتبه‌بندی پیچیده گوگل به چشم می‌خورد.

علی‌رغم تمرکز گوگل روی تجربه کاربری و محتوای ارزشمند، ساختار لینک و آتوریتی هنوز هم نقش حیاتی در سئو ایفا می‌کند. یافته‌های Ahrefs نشان می‌دهد گوگل هنوز هم از پیج رنک استفاده می‌کند و به‌نظر می‌رسد یکی از عناصر سازنده معیار EEAT گوگل، همین الگوریتم قدیمی است.

پیج رنک چطور کار می‌کند؟ بررسی نحوه عملکرد PageRank در ارزش‌گذاری صفحات وب

در توضیح مفاهیم مربوط به بهینه سازی وب سایت، عملکرد پیج رنک شاید ظاهراً ساده به نظر برسد اما سازوکار درونی‌اش بسیار پیچیده است. در این بخش نگاهی عمیق به طرز کار این الگوریتم داریم.

نگران پیچیدگی مسائل نباشید. ابتدا مفاهیم اولیه را توضیح می‌دهیم و سپس عملکرد الگوریتم و نحوه محاسبه پیج رنک گوگل را به‌شکل کاملاً قابل درک بررسی خواهیم کرد.

اصطلاحات اصلی و تعریف‌های مرتبط با پیج رنک

هر الگوریتم گوگل یک سازوکار پیچیده است که مفاهیم تخصصی متعددی دارد. مهم‌ترین اصطلاحات مؤثر در درک نحوه عملکرد پیج رنک شامل این موارد هستند:

• لینک گراف: ‌Link Graph نمایش بصری از ساختار لینک در وب است که صفحات وب را به شکل گره و لینک‌ها را در قالب اِج به تصویر می‌کشد. این ساختار، ریشه در نظریه گراف ریاضیات دارد که ساختاری ریاضی برای مشاهده ارتباط بین دو شیء است.
• گره (Node): صفحات وب در لینک گراف به شکل گره یا نود نمایش داده می‌شوند.
• اِج (Edge): اج یا همان یال (در هندسه)، لینک بین صفحات وب (نودها) در لینک گراف را نشان می‌دهد.
• ضریب میرایی (d): ضریب میرایی یا Damping Factor یک پارامتر در فرمول پیج رنک است که احتمال ادامه‌دادن کاربر به کلیک روی لینک‌ها را نشان می‌دهد.
• ارجاع (Citation): لینک از یک صفحه به صفحه خارجی.

ساختار اصلی استفاده‌شده در پیج رنک، گراف است. با این توضیحات حالا احتمالاً تصویر بهتری از ساختار گراف در ذهن دارید و آماده درک سازوکار PageRank هستید.

لینک جویس و تأثیرش در رتبه‌بندی

در پیج رنک، لینک‌ها توزیع‌کننده «لینک جویس» (Link Juice) هستند که اصطلاحی برای توصیف ارزش منتقل‌شده بین صفحات است. اگر یک صفحه با آتوریتی بالا به صفحه‌ای دیگر لینک بدهد، جویسش را به آن آدرس منتقل می‌کند و باعث افزایش گوگل رنک آن آدرس می‌شود.

نحوه عملکرد پیج رنک در ارزیابی صفحه

الگوریتم پیج رنک نقشی مشابه تحلیل استنادی (Citation Analysis) در تحقیقات آکادمیک دارد. در دانشگاه‌ها و مراکز علمی، محققان با بررسی سایتیشن یک مقاله به ارزش و اثرگذاری آن پی می‌برند. سایتیشن همان ارجاع به یک مقاله در سایر مطالعات آکادمیک است. این ساختار برای‌تان آشنا نیست؟

برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید سه صفحه با نام‌های A، B و C داریم. صفحه A به صفحه B و صفحه B نیز به صفحه C لینک می‌دهد. نمره پیج رنک صفحه A از مجموع صفحات B و C بیشتر است. با لینک‌سازی از A به B، مقداری لینک جویس مبدأ به صفحه B منتقل می‌شود. B نیز بخشی از قدرت پیوند را به C منتقل می‌کند.

در این حالت، امتیاز رنک گوگل صفحه C افزایش می‌یابد درحالی‌که نمره B رو به کاهش است. این پروسه آنقدر تکرار می‌شود تا پیج رنک هر سه صفحه به هم‌گرایی برسد و نمره نهایی نیز محاسبه خواهد شد. رنک هر صفحه در نهایت لزوماً برابر نیست چون متغیرهایی مثل تعداد متفاوت لینک دریافتی وجود دارند.

فرمول ریاضی محاسبه پیج رنک گوگل

برای درک بهتر عملکرد پیج رنک بد نیست نگاهی به فرمول ریاضی بیندازیم و ضرایبش را بررسی کنیم. فرمول پیج رنک برای صفحه فرضی A به شکل زیر است:

PR(A) = (1 – d) / N + d \* (PR(B) / L(B) + … + PR(n) / L(n))

فاکتورهای موجود در فرمول عبارت‌اند از:

PR(A): نمره پیج رنک صفحه مورد نظر

d: فاکتور دمپینگ که به‌طور پیش‌فرض برابر با ۰.۸۵ است

PR(B): نمره پیج رنک صفحه لینک‌دهنده اول

L(B): تعداد لینک‌های خروجی در صفحه B

محاسبه فاکتورهای هر صفحه به تعداد n انجام می‌شود. ضریب دمپینگ نیز از بروز لوپ بی‌نهایت در محاسبه جلوگیری می‌کند. این فرمول برای همه صفحات دارای لینک‌سازی آنقدر تکرار می‌شود تا هم‌گرایی نمره PageRank به ثبات برسد.

نقش پیج رنک در سئو مدرن؛ سایه PageRank روی بهینه‌سازی سایت پس از دو دهه

پیج رنک گوگل در گذشته، کلیدی‌ترین الگوریتم این غول موتور جستجو محسوب می‌شد. گوگل حالا مجموعه پرقدرتی از انواع الگوریتم در اختیار دارد. اکنون بهترین تعبیر این است که این الگوریتم حالا عضو یک اکوسیستم بسیار بزرگ و درهم‌تنیده به شمار می‌آید.

انواع الگوریتم های گوگل برای تفسیر هدف کاربر از جستجو، ارزیابی کیفیت محتوا، بررسی صحت لینک پروفایل و بهبود تجربه کاربری استفاده می‌شوند. با وجود همه این سیستم‌های پیشرفته، پیج رنک هنوز هم اهمیتش را از دست نداده است. در ادامه به دو نقش مهم آن در سئوی مدرن پرداخته‌ایم.

ارتباط پیج رنک با سایر الگوریتم‌های گوگل

با معرفی الگوریتم‌هایی مثل رنک برین و برت شاید این تصور ایجاد شود که پیج رنک دیگر کاربرد ندارد. اما در حقیقت هر الگوریتم با هدف خاصی طراحی شده است. برای مثال رنک برین و برت برای تفسیر کوئری‌های جستجو و درک زبان طبیعی طراحی شده‌اند.

پیج رنک نیز هنوز در ارزیابی کیفیت و ارتباط موضوعی لینک‌ها نقش کلیدی دارد و عملکرد الگوریتم‌های جدیدتر را تکمیل می‌کند. در واقع، الگوریتم‌های جدید گوگل، در ارزیابی‌هایشان مبحث درک موضوعی را با اعتبار لینک ترکیب کرده‌اند. در نتیجه، سیستمی ایجاد شده که به‌دنبال محتوای باکیفیتِ مرجع است.

یک بلاگ خوانا و جذاب با لینک‌های معتبر نه‌تنها به‌خاطر درک BERT از اصطلاحات رتبه می‌گیرد بلکه با ارزیابی پیج رنک از اعتبار لینک‌ها نیز در گوگل رنک خوبی دریافت می‌کند. گوگل تأکید دارد که محتوای تخصصی در زمینه‌های حساس مثل سلامت و درمان یا مالی (الگوریتم YMYL) باید در منابعی با لینک پروفایل قدرتمند و سالم منتشر شوند.

تأثیر عناصر سئو مدرن مثل کیفیت محتوا روی پیج رنک

این الگوریتم امروزه دیگر فقط تحت‌تأثیر تعداد و کیفیت بک لینک‌ها نیست. ارتباط موضوعی محتوا و کیفیت آن در کنار معیارهای مربوط به تعامل کاربر، روی نحوه سئو سایت با نیم‌نگاهی به پیج رنک تأثیر گذاشته‌اند.

برای مثال لینکی که در نقطه‌ای واضح از صفحه قرار گرفته باشد یا انکر تکست جذاب داشته باشد احتمالاً آتوریتی بیشتری منتقل خواهد کرد. جستجوگر منطقی با سیاست گوگل برای تمرکز روی کیفیت به‌جای کمیت هم‌خوانی دارد. به‌طورکلی باید گفت پیج رنک مجزا عمل نمی‌کند بلکه با سایر فاکتورهای سئو هم‌پوشانی دارد.

استراتژی‌هایی برای بهبود پیج رنک؛ چگونه لینک ارزشمند کسب کنیم؟

بهبود پیج رنک صفحه، فرایندی مداوم و نیازمند به یک رویکرد چندجانبه است. همه ترفندهایی که موجب کسب لینک‌های معتبر یا بهبود وضعیت لینک پروفایل سایت می‌شوند به بهبود این امتیاز کمک می‌کنند.

نکته مهم این است که در هر تکنیک بهینه‌سازی، ثبات و پیروی از دستورالعمل‌های گوگل حرف اول و آخر را می‌زند. استراتژی‌های بهینه‌سازی باید به‌طور منظم از طریق متریک‌های مختلف مانیتور شوند تا با اعمال تغییرات لازم بهترین نتیجه حاصل شود. در این قسمت استراتژی‌های بهبود پیج رنک را بررسی می‌کنیم.

۱- اجرای متدهای معتبر کسب بک لینک

روش‌های مختلفی برای کسب بک لینک وجود دارد. خرید بک لینک معتبر و باکیفیت یک تبلیغ مثبت برای محتوا محسوب می‌شود و پیج رنک را افزایش خواهد داد. کسب بک لینک‌های دستی به‌روش‌های مختلفی انجام می‌شود:

• خرید رپورتاژ آگهی
• تبادل لینک
• ثبت سایت در دایرکتوری‌های مربوطه
• انتشار پست مهمان
• ایجاد رابطه دوستانه با سایت‌های همکار
• دریافت لینک از اینفلوئنسرها

برای ساخت بک لینک، پیش از هر چیز دامنه لینک‌دهنده باید بک لینک پروفایل سالمی داشته باشد و از روش‌های سئو کلاه سیاه در لینک‌سازی استفاده نکرده باشد. در غیر این صورت با ورود لینک‌های سمی و مخرب به سایت نه‌تنها پیج رنک بهبود نمی‌یابد بلکه شاید سایت جریمه شود.

نکته مهم دیگر، لینک‌سازی با سایت‌های معتبر و مرتبط به حوزه فعالیت است. ارتباط موضوعی برای گوگل اهمیت زیادی دارد و دریافت لینک از سایت‌هایی با موضوع کاملاً‌ بی‌ربط سیگنال مثبتی به گوگل ارسال نخواهد کرد.

۲- تولید محتوای ارزشمند برای دریافت لینک خارجی طبیعی

دلیل دریافت بک لینک طبیعی در اکثر مواقع ارزشمندی محتوای سایت است. محتوای غنی، نو و ارزشمند به یک آهنربا برای جذب بک لینک تبدیل می‌شود. استاندارد تولید محتوا باید در حدی باشد که سایت را به‌عنوان یک مرجع در حوزه بشناسند.

مقالات راهنمای جامع، انواع مطالعه موردی، بلاگ‌های سرشار از اطلاعات ارزشمند برای حوزه از انواع محتوای مؤثر در جذب بک لینک هستند. سایت‌های معتبر با مشاهده محتوای مفید و سودمند به آن لینک می‌دهند و از این طریق نه‌تنها پیج رنک به‌طور ارگانیک بهبود می‌یابد بلکه ترافیک جدید نیز وارد سایت می‌شود.

شناخت الگوریتم پیج رنک، راز افزایش اعتبار سایت با لینک‌سازی خارجی

یکی از پرطرفدارترین راهکارها برای بهبود رتبه سایت در صفحه نتایج جستجو، لینک‌سازی خارجی است. کسب لینک از سایت‌های معتبر از دیرباز الگوی پرتکرار سئو بوده است. گوگل همواره با ریزبینی خاصی برای مقابله با هر نوع سوءاستفاده از فواید لینک‌سازی خارجی اقدام می‌کند.

الگوریتم پیج رنک که بیش از ۲۰ سال از معرفی آن می‌گذارد، عصای دست گوگل برای ارزیابی ارزش و اعتبار لینک‌ها و مقابله با الگوهای فریب‌کارانه لینک بیلدینگ است. این الگوریتم دیگر به‌طور عمومی وضعیت لینک‌ها را نشان نمی‌دهد اما هنوز هم یکی از ستون‌های سازوکار گوگل برای ارزیابی لینک‌ها محسوب می‌شود.

باتوجه‌به اهمیت رنک گوگل، آشنایی با زیروبم و معیارهای عملکرد آن می‌تواند حضور آنلاین سایت را دگرگون کند. اطلاع از ترفندهای بهینه‌سازی هم‌راستا با رنک پیج موجب شکوفایی کامل سایت در صفحه نتایج می‌شود. به‌همین‌خاطر این مقاله از تسمینو را به الگوریتم قدیمی گوگل اختصاص دادیم.

حالا دیگر با بایدها و نبایدها لینک‌سازی خارجی از نگاه الگوریتم پیج رنک گوگل آشنا شده‌اید. به نظر شما امتیاز PageRank هنوز هم در سئو اهمیت دارد؟ جایگاه آن را در مقایسه با سایر الگوریتم‌های چگونه می‌بینید؟ آیا فکر می‌کنید نظارت گوگل بر لینک‌های خارجی به‌مرور زمان بهتر شده یا ترفندهای کلاه سیاه هنوز هم کاربرد دارند؟ شما می‌توانید هرگونه دیدگاه یا پرسش‌تان را در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.