AMP ابتکار گوگل برای متخصصان سئو فنی است که با اجرایش، نسخهای سبک و سریع از صفحات سایت ارائه میشود. AMP را میتوان به رژیم غذایی برای صفحه تشبیه کرد که با حذف عناصر اضافه و سنگین، سرعت صفحه و عملکرد را در راستای سازگاری با موبایل بهبود میدهد.
نقش AMP در بهینهسازی برای موبایل انکارناپذیر است. طبق گزارشی از Ahrefs، بالغ بر ۹۵ درصد کاربران موبایل از گوگل برای جستجوی اینترنتی استفاده میکنند. در عصر سلطه موبایل و نفوذ اینترنت پرسرعت، کاربران دیگر منتظر لود صفحه نمیمانند. حالا بهبود سرعت سایت و تجربه کاربری یا UX بینقص برای موبایل حیاتی است.
چند سال پیش، گوگل با هدف حفظ کاربران کروم در برابر مرورگرهای رقیب و همچنین بهبود تجربه کاربری در سرچ با گوشی، راهکار شگفتانگیزی پیشروی متخصصان سئو قرار داد. این راهکار همان AMP یا صفحات موبایلی پرشتاب است. وبمسترها با پیادهسازی AMP روی سایت، تجربه مشاهده سریع مطالب را مهیا میکنند.
در این مقاله از آکادمی تسمینو، نگاهی به AMP انداختهایم. بهغیراز نحوه عملکرد، مزایا و آموزش پیادهسازی AMP، آینده و نقش فعلی آن در سئو تکنیکال را برسی کردهایم. آیا سایت شما واقعاً به AMP نیاز دارد؟ برای یافتن پاسخ تا انتهای مقاله همراهمان باشید.
AMP دقیقاً چه چیزی است و چگونه کار میکند؟ گوگل چطور به متخصصان سئو تقلب رساند؟
AMP که سرواژه کلمات Accelerated Mobile Page (صفحات موبایلی پرشتاب) است، یک فریمورک متن باز به حساب میآید که توسط گوگل برای بهبود وضعیت نمایش محتوای صفحه نتایج به کاربر توسعه یافت. ابداع صفحات سریع یک گام مهم در بهینه سازی برای موبایل محسوب میشود.
برای تعریف فنی AMP، باید به زبان نشانهگذاری HTML که ستون فقرات سایت است اشاره کرد. در برنامهنویسی وب رویکردهای مختلفی برای استفاده از HTML وجود دارد که هرکدام، نوعی فریمورک یا چهارچوب هستند. منظور از متنباز هم رایگانبودن AMP این فریمورک برای استفاده تجاری و شخصی توسط دیگران است.
بر این اساس میتوان AMP را نوعی تقلبرسانی مجاز گوگل به وبمسترها در نظر گرفت. با پیادهسازی فریمورک AMP برای صفحات سایت، کد HTML آنها برای نمایش سریع به کاربر بهینهسازی میشود. پس از معرفی AMP، مالکان سایتها با نمایش سریع و بهینه محتوا به جستجوگران از طریق این چهارچوب شکل وب را تغییر دادند.
گوگل با بهبود تجربه کاربری و حفظ رضایت کاربران از وبگردی موفق شد فرهنگ ایجاد سایتهای سازگار با گوشی یا موبایل-فرندلی را جا بیندازد. در صفحات AMP، با حذف المانهای کندکننده صفحه و حفظ عناصر ضروری بارگذاری، سرعت لود محتوا به حداقل رسید.
منشأ و خاستگاه معرفی AMP توسط گوگل
رشد فزاینده استفاده از اینترنتِ همراه، نیاز به صفحات سریعتر را ایجاب کرده بود. گوگل در پاسخ به این نیاز، AMP را در سال ۲۰۱۵ معرفی کرد. این فریمورک بخشی از تلاشها برای بهبود UX در زمینه وبگردی موبایل بود. در زمان معرفی ترافیک موتور جستجوی گوگل در موبایل از کاربران دسکتاپ پیشی گرفته بود.
گوشیهای هوشمند نسبت به اغلب لپتاپها و کامپیوترهای خانگی کندتر و ضعیفتر بودند. بههمینخاطر بسیاری از سایتها برای نمایش بهینه محتوا روی موبایل چالش داشتند. بارگذاری کند و تجربه کاربری نامطلوب به بستهشدن صفحات منجر میشد. هم کسبوکارها و هم موتورهای جستجو از این موضوع آسیب دیدند.
هدف گوگل فقط بهبود تجربه کاربری نبود. این غول فناوری با ایجاد یک رویکرد رایگان برای ایجاد صفحات سبک، یکبار دیگر اعتبار و تخصصش را اثبات کرد. با اجرای AMP، صفحات تقریباً در کسری از ثانیه لود میشدند.
پس از معرفی و استقبال وبمسترها از AMP، انتقال یوزر از صفحه نتایج جستجو (SERP) به محتوا با سرعتی در حد ظرفیت اینترنت پرسرعت و البته انتظار کاربران انجام میشد. AMP برای سایت های فروشگاهی و بلاگهای خبری یک نعمت بود.
بررسی عملکرد AMP با زبانی ساده
سازوکار فنی صفحات موبایلی پرشتاب چندان پیچیده نیست. AMP چند اصل ساده دارد که با هدف لودینگ سریع و تجربه کاربری بینقص اجرا میشوند. عملکرد AMP ناشی از تمایز و بهینهسازی سه المان اصلی در این صفحات است:
۱- ساختار HTML اختصاصی صفحات AMP
میتوان گفت AMP HTML در واقع یک زیرمجموعه از HTML استاندارد در دنیای وب است که محدودیتهای خاصی دارد. عناصری که موجب کندی HTML میشوند مثل اسکرپیتهای فرعی و تعدادی از تگهای عادی HTML حذف شدهاند.
همچنین یک سری تگ اختصاصی بهمنظور کاهش سایز و بهینگی سرعت در کد صفحه قرار میگیرند. بهغیراز HTML، تمهیداتی برای کاهش حجم فایل CSS جهت نمایش بهینه صفحات در نمایشگر گوشی اتخاذ شده است.
۲- بهینهسازی جاوا اسکریپت در AMP
در فریمورک AMP علاوهبر اچتیامال، کدهای جاوا اسکریپت نیز برای مدیریت رندر صفحه بهینهسازی میشوند. جاوا اسکریپت بهینهشده برای صفحات موبایلی پرشتاب از طریق پردازش همزمان کدها و مدیریت نحوه لود المانهای صفحه موجب بهبود سرعت بارگذاری میشود.
منابع صفحه برای تسریع رندر المانهای بصری، قبل از کلیک لود میشوند تا بارگذاری محتوای اصلی فوراً صورت بگیرد و سپس سایر اجزای صفحه لود میشوند. همه این اتفاقات در کسری از ثانیه رخ میدهند تا سرعت و پرفرمنس بارگذاری بهبود یابد.
۳- کش AMP
در این بخش، CDN با کشینگ خودکار و پیشرندر (Pre-render) صفحات AMP، آنها را با سرعت بیشتری نسبت به حالت عادی برای کاربران به نمایش میگذارد. گوگل رسماً درباره نحوه عملکرد کشینگ توضیح داده است:
«وقتی کاربران یک صفحه AMP را انتخاب میکنند، جستجوگر گوگل صفحه را از Google AMP Cache بازیابی میکند. در این حالت مجموعهای از اقدامات بهینهسازی لودینگ مثل پیشپردازش فعال میشود که باعث ظاهرشدن سریع این صفحات خواهد شد.»
CDN گوگل برای صفحات موبایلی شتابدار، محتوای بهینهسازیشده توسط این فریمورک را توزیع میکند. کش AMP همچنین پردازش و پیشبارگذاری تصاویر را برای لود سریعتر انجام میدهد.
مزایای استفاده از AMP؛ اثرگذاری در تجربه کاربر و سئو سایت
مزایای استفاده از نسخه AMP صفحات سایت در گذشته به حدی بود که این راهکار به یک ترند تبدیل شد و همه وبمسترها سراغش رفتند. AMP تنها راه بهینهسازی صفحات از نظر سرعت و عملکرد نیست اما میتواند با مزایای خاص به سئو کمک کند.
اگرچه با گذر زمان و تغییر رویکردهای گوگل، راهکارهای جدیدی برای بهینهسازی سرعت و عملکرد ارائه شده است اما مزایای AMP برای بسیاری از سایتها ملموس خواهد بود.
برای مثال یکی از مزایای AMP برای ناشران و توسعه دهندگان، ظاهرشدن در بخش Web Stories در گوگل دیسکاور است. بهینهسازی صفحه طبق فریمورک AMP مزایای دیگری نیز دارد که به آنها اشاره کردهایم.
۱- بارگذاری سریعتر صفحات
یکی از اصلیترین کاربردهای AMP، بارگذاری سریعتر صفحه نسبت به حالت عادی است. با بهینهسازی کدها و استفاده از CDN مخصوص کشینگ، لودینگ هر صفحه تقریباً بهصورت آنی انجام میشود. مهمترین هدف از بهبود لود صفحه، کاهش بانس ریت یا نرخ خروج است.
کاربر موبایل در صورت مشاهده بارگذاری کند، صفحه را میبندد. طبق آمار رسمی گوگل، اگر زمان بارگذاری از ۱ به ۳ ثانیه افزایش یابد، بانس ریت نیز ۳۲ درصد بیشتر میشود. اگر لودینگ از ۱ ثانیه به ۵ ثانیه برسد، ۹۰ درصد افزایش نرخ خروج خواهیم داشت.
هاب اسپات نیز ادعا میکند چیزی حدود ۷۰ درصد صفحات وب هنگام لود در موبایل کندتر از دسکتاپ هستند. گوگل در گزارش مصرفکنندگان محتوای وب میگوید اگر بارگذاری صفحه در موبایل بیش از ۳ ثانیه طول بکشد، ۵۳ درصد کاربران آن را میبندند.
این آمار اهمیت بارگذاری سریعتر را ثابت میکنند. اگر کاربر بلافاصله پس از کلیک روی یک نتیجه در سرپ قادر به مشاهده محتوا باشد، زمان حضورش در دامنه بیشتر میشود. با کاهش بانس ریت، شانس سودآوری از ترافیک ورودی بیشتر شود. سایتهای فروشگاهی برای درگیر نگهداشتن کاربر با محتوا به بارگذاری آنی محتوا نیازمندند.
۲- بهبود تجربه کاربری
گوگل با ابداع صفحات AMP فقط به سودآوری کسبوکارها کمک نکرده است. یکی از اهداف همیشگی گوگل، بهبود تجربه کاربری هنگام جستجو و وبگردی بوده است. کاربران موتور جستجو در واقع مشتریان آن هستند. گوگل اگر بتواند بهترین تجربه وبگردی در اینترنت را ارائه دهد در واقع مشتریان خودش را حفظ میکند.
بههمینخاطر است که UX سایتها و تجربه کاربر برای گوگل اهمیت فوقالعادهای دارد. AMP نیز تلاشی برای ایجاد یک تجربه بینقص از جستجوی موبایل در گوگل بود. با پیادهسازی صفحات AMP، محتوای ساده و قابلدرک میشوند چون دیگر خبری از المانهای متعدد ظاهری و شلوغی صفحات عادی نیست.
تأثیر مثبت AMP روی UX با تغییر نحوه نمایش محتوا
همه کاربران به محتوای آماده و دسترسیپذیر علاقه دارند. در فریمورک AMP با تمرکز روی کاربردیبودن صفحه، المانهای تعاملی مثل عکس، ویدیو و لوگو بهینه میشوند تا محتوا کند نباشد و پر از باگ به نمایش در نیاید.
بهغیراز آنکه بارگذاری سریع روی تجربه کاربر اثر مثبت میگذارد، دیزاین ساده و خلوت صفحات AMP از سردرگمی کاربران میکاهد. در یک صفحه موبایلی پرشتاب، ناوبری کاربر نسبت به صفحات عادی راحتتر انجام میشود.
بدون پیادهسازی راهکارهای AMP، محدودیت های جاوا اسکریپت در کنار کدهای سنگین و المانهای پیچیده روی UX تأثیر منفی میگذارند. وجود لگ، لودینگ ناقص و تداخل در مشاهده محتوا توسط کاربر از نمونههای رایج بیتوجهی به UX در صفحات غیر پرشتاب هستند.
۳- کمک به سئو سایت و بهبود جایگاه گوگل
صفحات موبایلی پرشتاب فاکتور تأثیر مستقیم روی رنکینگ گوگل نیستند، اما میتوانند به بهبود رتبه کمک کنند. پیادهسازی AMP در گذشته تأثیر واضحی روی سئو داشت. برای مثال، قبلاً تصور میشد بدون بهینهسازی با این فریمورک امکان کسب جایگاه برای Top Story گوگل وجود نداشت.
در گذشته، صفحات AMP با نشان رعدوبرق در سرپ متمایز میشدند تا کاربران برای کلیک ترغیب شوند. این نشان اکنون دیگر وجود ندارد اما تأثیر صفحات سریع روی سئو غیرقابل انکار است. لود سریع روی متریکهایی مثل نرخ پرش و زمان حضور در صفحه اثر مثبت میگذارد که سیگنال مثبتی برای گوگل محسوب میشوند.
تأثیر AMP روی معیارها و الگوریتمهای گوگل در سئو موبایل
ساختار صفحات AMP در راستای تطبیق با معیارهای Core Web Vitals پیکربندی شدهاند. معیارهای حیاتی وب، فاکتوری در الگوریتم ردهبندی گوگل برای نمایش سریع و بینقص محتوا محسوب میشوند که AMP به تحقق آن کمک میکند.
گوگل با معیار موبایل فرست ایندکس به نحوه لود و نمایش محتوا در گوشیهای هوشمند بهای فوقالعادهای میدهد. AMP هم با تمرکز روی بهینهسازی برای گوشیها در رعایت موبایل فرست ایندکس نقش مهمی دارد.
محدودیتهای صفحات موبایلی پرشتاب؛ شمشیر دولبهای بهنام AMP!
معرفی صفحات نسخه AMP، نویدبخش پرفورمنس بهتر روی موبایل بود اما علیرغم موفقیتهای اولیه، شاید اکنون آن جایگاه گذشته را نداشته باشد. محدودیتها و چالشهای مربوط به AMP، دیدگاه موتور جستجو و وبمسترها به این فریمورک را تاحدودی دستخوش تغییر کرده است.
برخی متخصصان سئو طی سالهای اخیر راجعبه نقش AMP در استراتژی بهینهسازی تجدیدنظر کردهاند. امروزه تکنیکهای مختلفی برای بهینهسازی سرعت و عملکرد پیج توسط گوگل معرفی شدهاند و دست وبمسترها برای انتخاب باز است. چند محدودیت مربوط به AMP را که منجر به تزلزل جایگاهش شدهاند در زیر بررسی کردهایم.
۱- محدودیت در طراحی صفحه
در بخش فواید AMP به ایجاد ساختار ظاهری ساده برای نمایش راحت محتوا اشاره کردیم، اما این فاکتور میتواند نوعی محدودیت نیز باشد. صفحات موبایلی پرشتاب گاه موجب طراحی زمخت میشوند. قوانین AMP سفتوسخت هستند و وبمستر در طراحی صفحه و استفاده از اسکرپیتهای بصری محدودیت دارد.
دیزاینرها و دولوپرها برای ایجاد تجربه تعاملی خاص با چالش روبهرو میشوند. فقدان شخصیسازی در صفحات AMP مشهود است و برندها برای ساخت رابط کاربری اختصاصی مشکل دارند. این ویژگی AMP در مقابل طراحی واکنشگرا قرار میگیرد که چیدمان و المانهای منعطفی ارائه میکند.
همچنین استفاده از سایر کتابخانههای کدنویسی در AMP محدود شده است. در نتیجه قراردادن قابلیتهای تعاملبرانگیز پیچیده بسیار دشوار خواهد بود.
برای مثال، گنجاندن یک ویجت دینامیک یا فیچرهای سفارشی اصلاً آسان نیست. فقدان آزادی عمل در طراحی باعث میشود ساختار کلی در بیشتر صفحات AMP مشابه یکدیگر باشد. کسبوکارهایی که روی جلبتوجه مخاطب با المانهای بصری حساب میکنند با AMP به مشکل برمیخورند.
۲- چالش در درآمدزایی
یکی دیگر از محدودیتهای اصلی چهارچوب Accelerated Mobile Pages، تأثیرگذاری در درآمدزایی است. صفحات نسخه AMP از تبلیغات پشتیبانی میکنند اما محدودیتهای فریمورک روی نحوه نمایش و اثرگذاری تبلیغ تأثیر میگذارد.
برای مثال، برخی از فرمتها و فیچرهای مربوط به تبلیغات آنلاین که در صفحات عادی دیده میشوند، در AMP محدود هستند. محدودیت فضایی منجر به کمبود گزینه برای انتخاب محل تبلیغات خواهد شد و در این صورت شاید نرخ تعامل کمتری از تبلیغ ایجاد شود.
صفحات AMP برای محتوای تبلیغاتی که فاقد المانهای بصری باشد و بیشتر به متن تکیه کند، گزینهای مناسب خواهد بود. برای مثال، رپورتاژ آگهی معمولاً به تگهای پیچیدهای نیاز ندارد و پس از خرید رپورتاژ میتوان برای AMPکردن صفحه با ناشر مذاکره کرد.
همچنین در برخی مواقع، درآمد ناشی از تبلیغات در صفحات AMP بهصورت کلی از صفحههای عادی کمتر است. دیزاین ساده و محدودیت روی تبلیغات متکی بر مدیای غنی، نرخ کلیک و نرخ تبدیل را تحتتأثیر قرار خواهد داد و در نتیجه، درآمد کمتر میشود.
۳- تغییر ترندهای بهینهسازی و رویکردهای جدید در سئو
گوگل بهخاطر تلاش پیوسته برای بهبود وضعیت وب، دائماً امکانات و فناوریهای جدید معرفی میکند. همین امر چرخهای از معرفی یک قابلیت پرسروصدا و سپس فراموشی آن را نهادینه کرده است. دیدگاه گوگل نسبت به AMP نیز در گذر زمان دستخوش تغییر شده است و میتوان انعکاس آن را در دنیای سئو مشاهده کرد.
شاید زمانی تصور میشد که AMP روی کسب تاپ استوری SERP تأثیر داشت. حالا فقط کافی است یک صفحه از نظر Core Web Vitals نمره قبولی دریافت کند تا از رؤیتپذیری بالایی در موبایل برخوردار شود. با این تغییر در سیاستهای بهینهسازی، انحصار بهبود سرعت و پرفورمنس صفحه دیگر فقط در اختیار AMP قرار ندارد.
حالا میتوان از روشهای مختلف مثل کاهش حجم مدیا و فایلهای سایت، سرعت صفحه و تجربه کاربری را بهبود دارد. کدهای بهینه، فشردهسازی تصاویر و استفاده از فریمورکهای سبکِ طراحی محبوبیت زیادی کسب کردهاند. هرکدام از آنها بدون نیاز به ساختار خشک AMP اجرا میشوند.
پیادهسازی AMP در سایت؛ چگونه صفحات موبایلی پرشتاب بسازیم؟
پیادهسازی فریمورک AMP برای هر صفحه به نوع وبسایت بستگی دارد. برای وبسایتهای وردپرسی میتوان از پلاگینهای مخصوص استفاده کرد و در سایتهای غیر وردپرسی هم باید به کدنویسی روی آورد. در بخش زیر هر دو نوع پروسه ایجاد نسخه AMP برای صفحات سایت را بررسی کردهایم.
اجرا و پیکربندی AMP در وردپرس
مدیران سایتهای وردپرس از طریق افزونههای این CMS کار راحتی برای راهاندازی AMP دارند. برای مثال، AMP for WP یا Jetpack دو نمونه از محبوبترین و کارآمدترین ابزارهای راهاندازی صفحات پرشتاب هستند. ابتدا کافی است از طریق منوی پلاگینهای در داشبورد وردپرس، افزونه مورد نظر دانلود و فعال کنید.
سپس در مرحله پیکربندی، افزونه بهطور خودکار نسخههای AMP صفحات سایت را ایجاد میکند. هرکدام از پلاگینها تنظیمات اختصاصی برای شخصیسازی ظاهر صفحات AMP را در اختیار کاربر قرار میدهند. با این تنظیمات میتوان تمها و قابلیتهای صفحه AMP را تنظیم کرد.
پس از راهاندازی اولیه، نوبت به تأیید یا Validation صفحات میرسد. ابزارهایی مثل AMP Validator برای تطبیق صفحات با استانداردهای فریمورک کاربرد دارند. برای مشاهده حالت AMP یک صفحه، عبارت /amp/ را به انتهای آدرس آن اضافه کنید.
پیادهسازی AMP در سایتهای غیر وردپرسی
در سایتهای فاقد سیستمهای مدیریت محتوا، با بهکارگیری کمی دانش برنامهنویسی میتوان AMP را اجرا کرد. هدف این است که یک نسخه AMP از HTML هر صفحه ایجاد شود. برای این کار باید از تگهای خاص AMP بهجای تگهای عادی HTML استفاده کرد.
بیشتر تگها از اضافهشدن amp به ابتدایشان مثل <amp-img> حاصل میشوند. کتابخانه AMP جاوا اسکریپت نیز باید به هدر صفحه اضافه شده باشد. قراردادن نشان رعدوبرق یا amp در تگ <html>، استانداردهای فریمورک را تأیید میکند.
برای کاهش حجم CSS نیز باید از تگ <style amp-custom> استفاده کرد. همچنین تگ کنونیکال دستی برای لینکدادن به صفحه اصلی بهجای صفحه AMP را نیز نباید از یاد برد.
صفحات AMP، راهکار اختیاری اما پربازده برای نمایش بینقص محتوا در گوشی
دنیای سئو پر از راهکارهای مختلف برای بهینهسازی سایت است. موفقیت سایت در کسب رتبه لزوماً با اجرای همه تکنیکها رخ نمیدهد. یک متخصص سئوی دوراندیش باید متناسب با نیاز سایت، پتانسیل موجود و البته اهداف کسبوکار، مناسبترین راهکارها را برای سایتش اجرا کند.
صفحات موبایلی پرشتاب جزو تکنیکهای اجباری بهینهسازی نیستند اما میتوانند مؤثر واقع شوند. در این مقاله سعی کردیم علاوهبر پاسخ به «AMP چیست» به خوانندگان کمک کنیم که نیازشان به این ترفند را شناسایی کنند. حالا دیگر میدانید که صفحات AMP چگونه ایجاد میشوند و چه اثری روی نمایش محتوا در موبایل دارند.
اما دقیقاً از کجا بفهمیم که آیا سایت ما به AMP نیاز دارد؟ برای پاسخ باید به اهدافمان نگاه کنیم. اگر مخاطب هدف سایت بیشتر از موبایل استفاده میکند و بهینهسازی محتوا برای نمایش سریع روی گوشی اهمیت دارد، AMP یک ابزار کارآمد در بهینهسازی خواهد بود.
هرچند در پیادهسازی چهارچوب AMP نباید رعایت تعادل را از یاد برد. صفحات باید بدون فداکردن بیشازحد انعطافپذیری و بهحاشیهراندن محتوای دینامیک بهینهسازی شوند تا شانس درآمدزایی کاهش نیابد. همچنین وبمستر باید با پیگیری ترندهای روز و اخبار حوزه سئو، از تکنیکهای جدید بهبود سرعت آگاهی باشد.
نظر شما چیست؟ آیا فکر میکنید امروزه سایتها به AMP نیاز دارند؟ آیا تهیه نسخه پرشتاب موبایلی از صفحات سایت برایتان دردسر درست کرده است؟ چه ترفندهایی برای این راهکار سراغ دارید؟ دیدگاهتان را برای ما بنویسید و اگر سؤالی درباره AMP دارید اصلاً درنگ نکنید.