لینک بیلدینگ - Link building

لینک بیلدینگ چیست؟ اهمیت و انواع لینک سازی در سئو

لینک سازی فرایند کسب لینک از یک صفحه به صفحه دیگر در وب (چه درون سایت خودی چه خارج از آن) است. لینک سازی یا Link Building صحیح از نظر سئو، سایت را در دید کاربر و موتور جستجو قرار...

فهرست مطالب

لینک سازی فرایند کسب لینک از یک صفحه به صفحه دیگر در وب (چه درون سایت خودی چه خارج از آن) است. لینک سازی یا Link Building صحیح از نظر سئو، سایت را در دید کاربر و موتور جستجو قرار می‌دهد.

بر اساس ادعای ماز (Moz)، از بین بیش از ۲۰۰ فاکتور رتبه‌بندی سایت‌ها توسط گوگل، مجموعه لینک‌های وبسایت در میان ۳ عامل تعیین‌کننده اصلی قرار دارند. نقش تعیین‌کننده لینک بیلدینگ حاکی از اهمیت آن در سئو است. به‌همین‌خاطر، یک متخصص سئو باید بداند لینک سازی چیست و چطور انجام می‌شود.

لینک‌های مفید و قدرتمند اعتبار برند را در حوزه فعالیتش تقویت می‌کنند. هرچه لینک‌های باکیفیت ورودی از منابع دیگر بیشتر باشند، یعنی سایت به چشم یک منبع موثق دیده می‌شود. لینک سازی برای سایت از نظر گسترش بیزنس موجب جذب ترافیک و افزایش نرخ تبدیل (سودسازی از مخاطب) می‌شود.

ساخت مجموعه لینک قدرتمند آسان نیست. یک اشتباه کوچک می‌تواند به قیمت سقوط سایت به قعر نتایج جستجو ختم شود. در این مقاله از تسمینو، با بررسی جامع اصول و روش‌های لینک‌سازی کمک می‌کنیم تا بدون هیچ خطری پتانسیل‌های شگفت‌انگیز سایت‌تان را آزاد کنید.

ابتدا نگاهی به مفهوم و اهمیت لینک‌سازی می‌اندازیم و سپس انواع لینک‌ها و نحوه تأثیرشان در سئو را بررسی خواهیم کرد. به استراتژی‌های لینک بیلدینگ و عوامل مؤثر بر کیفیت این نقاط اتصال هم می‌پردازیم. اشتباهات رایج را نیز از یاد نبرده‌ایم تا هنر ساخت بی‌نقص لینک‌ها را کاملاً فرا گرفته باشید.

اگر قصد دارید رقبایتان در صفحه نتایج را مقتدرانه شکست دهید و اعتماد گوگل و کاربران را جذب کنید، این مقاله را از دست ندهید.

بررسی لینک بیلدینگ؛ تعریف و اهمیت لینک‌ها در سئو

لینک سازی در سئو را می‌توان راهکاری برای متصل‌کردن صفحات وب به یکدیگر توصیف کرد. این اتصال می‌تواند بین دو صفحه درون دامنه یا دو صفحه متعلق به دو سایت مختلف برقرار شود. لینک یک نام عمومی است که به اتصال یا ارتباط ترجمه می‌شود. این اتصال در وب و شبکه به‌طور اختصاصی «هایپرلینک» نام دارد.

هایپرلینک‌ها که به انواع خارجی‌شان بک لینک گفته می‌شود، نشانه اعتماد و اعتبار دامنه سایت برای موتورهای جستجو هستند. هدف کلی از لینک‌سازی بهبود رؤیت‌پذیری آنلاین (Visibility) در سرچ است. بهبود رؤیت‌پذیری نیز با نمایش ارتباط معنایی (Relevance) و اعتماد‌ از طریق کانکشن‌های ایجادشده در وب رخ می‌دهد.

در داکیومنت رسمی گوگل می‌خوانیم:
«گوگل معمولاً یک صفحه را از طریق لینک‌هایی که از صفحات دیگر به آن داده شده پیدا می‌کند.»

لینک‌سازی در سئو داخلی و تفاوتش با لینک‌های آف پیج

عموماً‌ در پاسخ به «لینک سازی چیست» ویژگی‌های این راهکار در سئو خارجی بررسی می‌شوند. هرچند می‌دانیم که لینک در سئو داخلی نیز نقش پررنگی ایفا می‌کند.

لینک‌سازی بین صفحات سایت در بهینه‌سازی On-page، درک ساختار داخلی را برای موتور جستجو تسهیل می‌کند و توزیع لینک جویس (توان لینک) و ناوبری کاربر (جابه‌جایی بین صفحات) راحت‌تر انجام می‌شود.

لینک‌های Off-page با هدف تقویت قدرت و اعتبار دامنه، اما لینک‌سازی داخلی با تمرکز روی ساختار (معماری) سایت ایجاد می‌شوند. با ساخت لینک داخلی، سرچ انجین و بازدید‌کننده به‌راحتی با مضمون کلی سایت آشنا می‌شوند. همچنین پیداکردن صفحات مرتبط به یکدیگر راحت‌تر خواهد بود.

هرچه کاربر بیشتر بین صفحات درون سایت جابه‌جا شود و برایشان وقت بگذارد، گوگل نیز به ارزش محتوای دامنه پی خواهد برد.

افزایش زمان حضور بازدیدکننده در سایت یک سیگنال مثبت است و موجب بهبود رنکینگ می‌شود. هر دو نوع لینک‌سازی در سئو مهم هستند، هرچند تصور عمومی بر ارزش بیشتر لینک‌های خارجی است.

ساختار لینک؛ هایپرلینک زیر ذره‌بین فنی

هایپرلینک یک اِلِمان در صفحات وب است که کاربر می‌تواند روی آن کلیک کند. پس از کلیک، یوزر به صفحه یا منبع دیگری در وب فرستاده می‌شود. در بررسی فنی سایت، ساختار لینک اجزای مختلفی دارد که نگاهی به آنها انداخته‌ایم.

  • انکر تکست: متنی است که کلیک کاربر روی آن انجام می‌شود و اغلب به رنگ آبی هایلایت شده است. انکرتکست (Anchor Text) مثل یک برچسب توصیفی برای صفحه لینک‌شده عمل می‌کند.
  • هایپرتکست ریفرنس (Href): اچ‌رف همان URL مقصد است که لینک به آن ختم می‌شود. Href به صفحه‌ای دیگر در همان سایت (لینک داخلی) یا در یک سایت خارجی (بک‌لینک) می‌رسد.
  • ویژگی عنوان لینک: Link Title که یک ویژگی یا Attribute در HTML بوده، ضروری نیست. این تگ در زمان رفتن نشانگر ماوس روی لینک، اطلاعات اضافی درباره مقصد را به کاربر نشان می‌دهد. استفاده از آن روی تجربه کاربری اثر مثبت دارد.
  • تگ Rel: تگ رل، رابطه بین صفحه فعلی با صفحه لینک‌شده را بیان می‌کند. این ویژگی انواع مختلف دارد که بعداً به آنها اشاره خواهیم کرد.

سایر ویژگی‌های لینک عبارتند از:

  • Rel=“sponsored”: نشان می‌دهد که برای لینک پول پرداخت شده است و نباید رتبه‌بندی شود.
  • Rel=“UGC” : نشان می‌دهد که لینک از محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC) مانند نظرات و انجمن‌ها می‌آید و می‌تواند توسط وب‌سایت مورد نظر دست‌کاری شده باشد.

اهمیت لینک سازی؛ نگاه موتور جستجو به لینک‌ها

برای موتور جستجو، لینک‌های خارجی نقش رأی اعتماد به محتوا از جانب سایر منابع وب را ایفا می‌کنند. وقتی یک سایت با دامین آتوریتی (قدرت دامنه) بالا به محتوایی لینک می‌دهد، سیگنال مثبت به گوگل ارسال می‌شود. این سیگنال باعث بهبود رتبه و افزایش اعتبار صفحه (Page Authority) می‌شود.

لینک‌ سازی برای گوگل آنقدر اهمیت دارد که الگوریتم‌های خاصی برای نظارت بر آنها توسعه داده است. الگوریتم پیج رنک (PageRank) کمیت و کیفیت بک‌لینک‌های یک سایت را ارزیابی می‌کند. طبق این الگوریتم، صفحه‌ دارای لینک‌های متعدد باکیفیت، نفوذ و ارتباط موضوعی قابل توجهی در حوزه‌اش دارد.

گوگل درباره تعامل الگوریتم‌هایش با لینک‌ها نوشته است:

«درحالی‌که پیج‌رنک از لینک‌ها استفاده می‌کند و یکی از الگوریتم‌های اصلی در گوگل است، سرچ گوگل به چیزهای بسیار بیشتری از لینک‌ها وابسته است. ما سیگنال‌های رتبه‌بندی مختلفی داریم و پیج رنک فقط یکی از آنهاست.»

قدرت هر لینک یا لینک جویس که توسط الگوریتم موتورهای جستجو تعیین می‌شود، به‌طور برابر در سطح سایت تقسیم نشده است. یک صفحه سایت که از منبع معتبر خارجی لینک گرفته، لینک جویس بیشتری نسبت به لینک‌سازی‌ از صفحات غیرمعتبر دارد.

انواع لینک سازی در سئو؛ دسته‌بندی پرکاربردترین روش‌های لینک‌سازی

یک متخصص سئو باید بداند که لینک بیلدینگ چیست و انواع لینک‌ باید برای چه کاربردی استفاده شوند. هر نوع لینک در سئو خارجی و داخلی نقش متفاوتی دارد. درک این تفاوت‌ها به اجرای بهتر استراتژی‌های لینک سازی کمک می‌کند. در ادامه چند نوع مختلف از پرکاربردترین لینک‌ها را بررسی کرده‌ایم.

۱- لینک‌سازی طبیعی

لینک‌های طبیعی (Natural Links)، یکی از ارزشمندترین انواع لینک‌ سازی در سئو هستند. این لینک‌ها به‌صورت ارگانیک و بدون هیچ‌گونه تلاش عامدانه به‌دست می‌آیند. کلید دستیابی به لینک نچرال محتوای باکیفیت است.

اگر محتوای سایت از نظر سایر وبسایت‌ها ارزشمند یا آگاهی‌بخش باشد، لینک طبیعی ایجاد می‌شود. موتورهای جستجو بیشترین اعتبار را برای لینک‌های طبیعی قائل هستند چون اعتماد دیگران به سایت را نشان می‌دهند.

۲- فعالیت‌های لینک‌سازی

فعالیت‌های لینک‌سازی در واقع همان تلاش‌های فعالانه برای دریافت لینک از سایت‌های دیگر هستند. در نوع طبیعی،‌ لینک بدون هدف‌گذاری جدی به‌دست می‌آید اما در فعالیت‌های نوع دوم، نیم‌نگاهی به کسب بک‌لینک وجود دارد.

در این روش، تولید محتوا با شناسایی کلمات کلیدی مناسب برای دریافت لینک خارجی انجام می‌شود. در واقع هدف این است که فرصتی مهیا شود تا دیگران به سایت لینک بدهند. پیداکردن فرصت‌های کسب بک‌لینک و تولید محتوای مناسب، شاید زمان‌بر باشد اما ارزشش را دارد.

این تکنیک برای سایت‌های نوپای نیازمند به اعتبار دامنه، مناسب خواهد بود. برای شناسایی فرصت‌ها باید به ارتباط معنایی کلمه کلیدی با مضمون کلی سایت دقت کرد. اجرای استراتژی‌های کلاه سفید در بازاریابی محتوا، خواه‌ ناخواه منجر به کسب این دو نوع اول لینک خواهد شد.

۳- لینک‌سازی دستی

یک مرحله فراتر از لینک‌های طبیعی و تلاش‌های فعالانه، لینک‌سازی دستی است. در لینک‌های دستی، مالک سایت به‌طور مستقیم و صریح برای کسب لینک از دیگران اقدام خواهد کرد. به‌غیر از نوشتن محتوای جذاب، تبلیغات و روابط عمومی جزو مهارت‌های ضروری در Manual Link Building هستند.

برای ساخت این نوع لینک‌ها باید با سایر وبمسترها ارتباط برقرار شود. درخواست از دیگران برای لینک‌دادن باید با تفهیم سودمندی همکاری دوطرفه انجام شود. پست مهمان که همان محتوای منتشرشده در بلاگ دیگران است، یکی از رایج‌ترین روش‌های لینک‌سازی دستی محسوب می‌شود.

این متد می‌تواند بسیار مفید باشد اما نباید در اجرا بی‌دقتی کرد. ضعف در تحقیق‌وبررسی دامنه‌ها و نبودن ارتباط معنایی بین دو سایت می‌تواند به لینک‌های بی‌کیفیت ختم شود. پس برای لینک دستی، سراغ سایت‌های معتبر و مرتبط بروید.

۴- لینک‌های فالو و نوفالو

دسته خاص دیگری از لینک‌ها وجود دارد که خود به‌خاطر نوعی تمایز به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند. این دو نوع یعنی لینک‌های Follow و Nofollow به‌خاطر نوع دستورالعمل کراولر برای نحوه تعامل با لینک با هم فرق دارند.

لینک‌های فالو

این لینک‌ها لینک جویس را از سایت ارجاع‌دهنده به سایت مقصد منتقل می‌کنند. لینک فالو ارزش سئویی دارد و مقبولیت محتوای هدف نزد لینک‌دهنده را نشان می‌دهد.

لینک نوفالو

ویژگی “rel=nofollow” در کد HTML این نوع از لینک‌ها فعال می‌شود. تگ نوفالو به موتور جستجو پیشنهاد میکند که آتوریتی رنکینگ را به صفحه مقصد منتقل نکند. گوگل در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که تگ نوفالو را نوعی اشاره می‌داند، نه یک دستور. این یعنی گوگل می‌تواند گاهی نوفالو را نادیده بگیرد و اعتبار را منتقل کند.

از نوفالو برای محتوای تولیدشده توسط کاربر (UGC) یا تبلیغات پولی استفاده می‌شود. لینک نوفالو شاید به‌طور مستقیم در رتبه‌بندی اثر نداشته باشد اما موجب جذب ترافیک و ویزیبلیتی می‌شود. طبق ادعای Outreach Monks، نسبت لینک های نوفالو به فالو در یک سایت باید به‌صورت ۶۰ درصد فالو و ۴۰ درصد نوفالو باشد.

۵- لینک‌های داخلی

لینک‌سازی داخلی، سلسله‌مراتب محتوا و صفحات سایت را برای کاربر و موتور جستجو نمایان می‌کند. همچنین با پخش صحیح لینک جویس توسط لینک‌های اینترنال، صفحات کم‌بازدید یا جدید سایت بیشتر دیده می‌شوند.

ساختار لینک‌سازی داخلی باید برای باقی‌ماندن مخاطب در صفحه ترغیب‌کننده باشد. جایگاه و انکر تکست این لینک‌ها را می‌توان طوری تنظیم کرد که در کاربر ایجاد نیاز کند. از این طریق انگیجمنت بیشتر می‌شود و نرخ پرش (Bounce Rate) به حداقل می‌رسد.

۶- لینک خارجی (بک لینک‌ها و لینک‌های اینباند)

لینک‌ از بیرون به یک سایت با نام لینک‌های اینباند (Inbound Links) نیز شناخته می‌شوند. به لینک‌های اینباند و اهمیت‌شان در بخش‌‌های قبل پرداخته‌ایم. در لینک‌سازی اینباند باید دقت شود که هدف فقط انتقال اعتبار و لینک جویس نیست.

اگر لینک اینباند به‌درستی ساخته شود، مخاطبان سایت‌های معتبر به احتمال زیادی روی لینک کلیک می‌کنند و این یعنی جذب ترافیک ارگانیک. در بهینه‌سازی اینباندها، متن لینک اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. به نظر گوگل درباره نحوه نوشتن متن لینک یا همان انکر تکست توجه کنید:

«متن لینک (که به انکر تکست هم معروف است) درباره صفحه‌ای که به آن لینک داده می‌شود به گوگل و کاربران اطلاع می‌دهد. با انکر تکست مناسب، موتورهای جستجو و یوزرها پیش از بازدید از صفحه مقصد متوجه محتوایش می‌شوند.»

۷- لینک‌های خروجی (اوتباند)

لینک‌های خروجی یا Outbound Links همان لینک‌هایی هستند که از وبسایت شما به سایت‌های دیگر منتهی می‌شوند. برخی از متخصصان سئو در ساخت لینک‌های خروجی تردید دارند. آنها نمی‌دانند که با چنین لینک‌هایی منابع خارجی ارزشمند پیش‌روی کاربر قرار می‌گیرند و این چقدر برای سایت ارزشمند است.

ارائه منابع مفید تکمیلی روی تجربه کاربری اثر مثبت دارد؛ کاربر متوجه می‌شود که سایت در تلاش است تا بهترین مطالب خارجی را به او پیشنهاد کند و برایش ارزش قائل است. لینک خروجی همچنین به درک موتور جستجو از مضمون کلی سایت و ارتباطش با محتوای مرتبط کمک خواهد کرد.

لینک‌دادن به منابع معتبر یک اقدام دوراندیشانه است که نه‌تنها تاپیکال آتوریتی را به همراه دارد، بلکه به ایجاد رابطه‌ای مفید با سایت‌های دیگر ختم می‌شود. از این طریق، همان سایت‌ها نیز به ایجاد یک لینک متقابل تشویق خواهند شد.

اهمیت لینک بیلدینگ در سئو؛ نحوه تأثیر لینک‌ها در بهینه‌سازی سایت

لینک سازی در سئو چیزی فراتر از راهی برای کسب اعتبار است. مزایای لینک‌های کاربردی در آگاهی از برند و توسعه کسب‌وکار نیز قابل مشاهده است. در این بخش با دلایل اهمیت لینک سازی در سئو آشنا می‌شوید.

افزایش ترافیک ارگانیک

لینک سازی به‌طور مستقیم روی توانایی سایت برای کسب رتبه‌های برتر در صفحه نتایج جستجو یا SERP اثر می‌گذارد. رتبه برتر طبیعتاً با افزایش ترافیک ارگانیک همراه است. وقتی وبسایت‌های باکیفیت و مرتبط به محتوا لینک بدهند، گوگل نیز ارزش‌گذاری آنها را درک خواهد کرد.

هرچه تعداد بک‌لینک‌های باکیفیت بیشتر شود، کسب رتبه برای کلمات کلیدی هدف نیز آسان‌تر خواهد شد. ترافیک ارگانیک ارزشمند‌ترین نوع بازدید است و به کاربرانی مربوط می‌شود که به‌صورت سرگردان در وب مشغول جستجو هستند.

بهبود رؤیت‌پذیری و اعتبار برند

اهمیت لینک‌سازی فقط به سئو خلاصه نمی‌شود. سئو بخشی از راهکارهای بازاریابی به شمار می‌آید و می‌تواند تأثیر شگرفی در کسب‌وکار داشته باشد. رؤیت‌پذیری برند و اعتبار نام بیزنس را می‌توان با لینک سازی تقویت کرد.

با کسب لینک خارجی از شرکت‌های و چهره‌های پیشرو در صنعت، جایگاه برند در کسب‌وکار نیز تقویت می‌شود. آوازه مثبت نیز شناخت بیشتر در بازار واقعی و جلب اعتماد مشتریان بالقوه را به همراه دارد.

افزایش ترافیک ریفرال

لینک سازی روی جذب ترافیک ریفرال نیز تأثیر مستقیم می‌گذارد. ترافیک ریفرال به کاربرانی گفته می‌شود که با کلیک روی لینک خارجی از سایت‌های دیگر وارد محتوا می‌شوند. وقتی منابع پرمخاطب به یک محتوا لینک می‌دهند، سایت هدف به مجموعه گسترده‌ای از مخاطبان دسترسی پیدا خواهد کرد.

کاربران ریفرال شاید مایل به آشنایی بیشتر با سایت هدف باشند. به‌همین‌خاطر است که نگارش محتوا و سازمان‌دهی مطلب هدف اهمیت زیادی دارد. هرچه محتوا جذاب‌تر و تجربه کاربری صفحه لذت‌بخش‌تر باشد، احتمالاً کاربر ریفرال زمان بیشتری در سایت به گشت‌وگذار می‌پردازد.

ارزش ترافیک ریفرال به این است که چنین کاربرانی به احتمال زیاد علاقه‌مند به حوزه فعالیت سایت هستند. در نتیجه شانس افزایش نرخ تبدیل و جذب مشتری یا کاربر دائمی نیز وجود دارد. پس برای استفاده از پتانسیل درآمدزایی، سایت باید از قبل راهکارهایی مثل خبرنامه یا محصولات جذاب داشته باشد.

تأثیر در سرعت ایندکس

ایندکس در وب به معنای بررسی محتوای یک صفحه توسط ربات‌های خزنده موتور جستجو یا کراولرها (Crawler) است. نتیجه حاصل از این بررسی در موتور جستجو ذخیره خواهد شد. لینک‌سازی می‌تواند به موتور جستجو کمک کند تا ایندکس سایت با سرعت بیشتر و بهینه‌تری انجام شود.

ربات‌های موتور جستجو دائماً درحال خزش در وب برای پیداکردن محتوای جدید هستند. با ساخت شبکه قدرتمند از بک لینک‌ها، مسیرهای راحتی برای بات‌ها ایجاد می‌شود تا ایندکس صفحات سریع‌تر رخ بدهد.

ایندکس سریع‌ برای سایت‌های نوپا اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و منجر به کسب سریع رتبه در صفحه نتایج می‌شود. در این حالت محتوای جدید با سرعت بیشتری به دست مخاطبان می‌رسد و سایت از رقابت عقب نمی‌ماند.

نقش لینک های درون متنی در رؤیت‌پذیری سایر صفحات سایت را نیز نباید از یاد برد. مسیر یک بات می‌تواند به شکل زیر باشد:

ایندکس صفحه سایت معتبر -> ورود به سایت دیگر از طریق لینک خروجی -> ایندکس صفحه مقصد بک لینک -> ایندکس سایر صفحات سایت مقصد به‌خاطر لینک سازی داخلی صحیح. (این ساختار مناسب برای گرافیک)

تقویت قدرت دامنه

دامین آتوریتی (Domain Authority) یا قدرت دامنه معیاری در ابزار ماز (Moz) است که توانایی سایت در کسب رتبه SERP را پیش‌بینی می‌کند. لینک‌سازی یکی از مؤثرترین فاکتورهای در ارتقاء نمره DA محسوب می‌شود. هرچه کیفیت و کمیت لینک‌های معتبر بیشتر باشد، قدرت دامنه نیز بالاتر می‌رود.

با دامین آتوریتی بالا، سایت می‌تواند حتی برای کلمات کلیدی دشوار و عمومی نیز رتبه خوبی کسب کند. ساخت لینک پروفایل قوی برای سایت نه‌فقط برای تک‌تک صفحات بلکه برای کل سایت مفید واقع می‌شود.

استراتژی‌های لینک‌سازی؛ روش‌های عملی لینک بیلدینگ

لینک سازی برای سئو به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برای ساخت انواع لینک نه‌فقط به مهارت فنی بلکه خلاقیت و توانایی ایجاد ارتباط معنایی هم نیاز است. در بخش زیر چند نمونه از رایج‌ترین استراتژی‌های لینک‌سازی را بر شمرده‌ایم.

۱- خلق محتوای ارزشمند

یکی از قابل‌اعتمادترین و ارگانیک‌ترین راه‌های لینک سازی در سئو، تولید محتوای ارزشمند و باکیفیت است. با انتشار محتوای یونیک و غنی در سایت برای مخاطب ارزش‌آفرینی می‌شود. سایر سایت‌ها نیز مطالب جذاب و دقیق را به‌عنوان یک منبع معتبر اطلاعات در نظر می‌گیرند.

هر نوع فرمت محتوا، از راهنمای جامع و کیس استادی گرفته تا اینفوگرافیک و چندرسانه‌ای؛ اگر بتواند راه‌حلی برای مشکلات کاربران ارائه دهد یا حرف‌های دقیق و تازه برای گفتن داشته باشد، آهنربای بک لینک خواهد شد. تمرکز روی محتوای همیشه‌سبز ضروری است تا لینک هرگز کاربردش را از دست ندهد.

محتوای جذاب بصری مثل اینفوگرافیک و ویدیوها به‌سرعت در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. پست‌های شبکه اجتماعی علاوه‌بر پتانسیل تبدیل به محتوای وایرال، سوشال سیگنال نیز محسوب می‌شوند.

۲- ایجاد ارتباط مؤثر با سایر سایت‌ها

ایجاد رابطه‌ای مؤثر و مبتنی بر همکاری دوطرفه با سایت‌های معتبر و چهره‌های جریان‌ساز در حوزه فعالیت نیز می‌تواند یک استراتژی لینک سازی باشد. این استراتژی شامل دست یازیدن و برقراری ارتباط صادقانه از طریق لینک‌سازی و همکاری می‌شود.

پس از ایجاد یک رابطه، درخواست بک لینک از طرف مقابل نیز ساده‌تر می‌شود. برقراری ارتباط را می‌توان از تعامل در اکانت شبکه اجتماعی دیگران با گذاشتن کامنت‌های دوستانه استارت زد. در این استراتژی، آنالیز رقبا برای پیداکردن مرتبط‌ترین سایت‌های ضروری است.

۳- تکیه بر اعتبار برند

توسعه برند یا برندسازی در ساخت لینک پروفایل قدرتمند اثر دارد. از طریق برندینگ قوی، اعتبار سایت در حوزه فعالیت تقویت می‌شود. هیچ‌کس از لینک‌دادن به یک منبع شناخته‌شده و پرنفوذ بدش نمی‌آید. یک برند مشهور نیازی به درخواست‌کردن ندارد و لینک‌های طبیعی را به‌راحتی کسب می‌کند.

اجرای کمپین‌های PR، فعالیت در سوشال مدیا و ابتکارات مختلف می‌تواند جریان ثابتی از بک لینک ایجاد کند. شرکت در همایش‌ها و حتی اجرای انواع رویدادهای بزرگ اعتبار خاصی به برند اعطا می‌کند. تولید محتوای متناسب با لحن و ارزش‌های برند نیز در این راه مؤثر واقع می‌شود.

۴- لینک‌های شکسته

با گذشت زمان، ممکن است لینک‌ها به دلایل مختلف خراب شده یا از بین بروند. ممکن است نویسنده به اشتباه لینکی را هنگام به‌روزرسانی یک پست حذف کند یا صفحه‌ای که به آن پیوند داده شده، حذف شود.

در ترفند لینک بیلدینگ از طریق پیداکردن لینک شکسته، پیوندهای ازکارافتاده در وب شناسایی می‌شوند. سپس به مالک سایت حاوی لینک شکسته، مطلب مرتبط برای جایگزینی در لینک پیشنهاد شود.

این یک راهکار سودمند برای هردو طرف است؛ مالک سایت دارای لینک شکسته یک مشکل را در سایتش برطرف می‌کند و طرف مقابل نیز یک بک لینک دریافت خواهد کرد.

با استفاده از ابزارهای مختلف مثل اسکریمینگ فراگ می‌توان لینک‌های خراب در سایت‌های معتبر و مرتبط را پیدا کرد. برقراری ارتباط با طرف مقابل باید مؤدبانه و همراه با شفاف‌سازی برای همکاری پرسود باشد. محتوای جایگزین هم باید درجه‌یک و بی‌نقص باشد تا وبمستر برای پذیرفتن پیشنهاد ترغیب شود.

۵- پست مهمان

یک ترفند کلاسیک و پرطرفدار در لینک سازی برای سایت، انتشار پست مهمان است. پست مهمان بازده بسیاری بالایی دارد. با انتشار محتوای ارزشمند در یک سایت دیگر، هم بک لینک به‌دست می‌آید و هم رابطه سودمند با طرف مقابل ایجاد خواهد شد.

به شرط رعایت ارتباط معنایی، مخاطبان سایت میزبان پست نیز به دامنه خودی جذب می‌شوند. برای انتشار پست مهمان، دامنه‌هایی با آتوریتی بالا هدف مناسبی هستند. برای کسب حداکثر بازدهی، فرایند تحقیق کلمه کلیدی و تولید محتوا باید با بالاترین استاندارد ممکن انجام شود.

۶- خرید بک لینک

این ترفند که معمولاً یک راهکار سئو کلاه سیاه محسوب می‌شود، همانند شمشیر دولبه عمل خواهد کرد. خرید بک لینک جزو استراتژی‌های نیازمند دقت فراوان و پذیرش ریسک است. خریدن بک لینک مخصوصاً‌ از منابع خطرناکی مثل مزارع لینک خلاف دستورالعمل‌های گوگل است.

اگرچه تهیه لینک از سایت‌های معتبر و سالم شانس بروز فاجعه را به حداقل می‌رساند اما ریسک همیشه وجود دارد. گوگل هرگونه الگوی متقلبانه و مصنوعی در لینک‌سازی را شناسایی و جریمه می‌کند. خرید بک لینک به‌صورت اسپانسرشیپ و همکاری اگر شفاف و طبیعی باشد مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

برای تهیه لینک غیررایگان، کیفیت از کمیت مهم‌تر است. بک‌لینک از سایت‌های معتبر و مرتبط ارزش پرداخت هزینه را دارد.

۷- ساخت بک لینک

در گذشته کسب‌ و کارها در صفحات زرد (دایرکتوری‌ های تجاری چاپی) فهرست می‌شدند. اکنون، زمانی که می‌خواهید محصول یا خدماتی را جستجو کنید، به احتمال زیاد به موتورهای جستجو برای یافتن یک کسب و کار نزدیک مراجعه می‌کنید.

در این روش، لینک‌ سازی برای سایت از طریق ساخت بک‌لینک در دایرکتوری‌ها، فهرست‌ها یا کامنت بلاگ انجام می‌شود. این استراتژی در مقایسه با لینک‌های طبیعی از دامنه‌های قدرتمند کارایی کمتری دارد اما برای ایجاد مجموعه‌ای کوچک از لینک‌های اینباند مکمل خوبی است.

برای این کار می‌توان سایت را در یک دایرکتوری معتبر ثبت کرد. کامنت دادن در بلاگ‌های دیگران و فروم‌های مرتبط به‌شرط مشارکت ارزشمند در بحث می‌تواند منجر به لینک به سایت شود. در ساخت خودجوش بک لینک نباید افراط کرد چون گوگل قادر به شناسایی لینک‌های بی‌کیفیت است.

۸- تبادل لینک

در تبادل لینک، دو وبسایت برای لینک دادن به محتوای یکدیگر توافق می‌‌کنند. این متد اگر به‌صورت طبیعی انجام شده باشد اثرگذار ظاهر می‌شود. در صورت تبادل بیش‌ازحد، خطر شناسایی توسط الگوریتم‌های مقابله با لینک اسپم وجود دارد. برای نتیجه‌گرفتن از این استراتژی نباید عجول و حریص باشید.

همه معیارهای مهم گفته‌شده مثل تبادل با سایت‌های مرتبط و معتبر باید در این استراتژی نیز رعایت شوند. لینک‌های تبادل‌شده باید برای خواننده ارزش ایجاد کنند.

۹- رپورتاژ‌ آگهی

انتشار رپورتاژ آگهی یکی از پرطرفدارترین روش‌‌های لینک سازی در سئو است. رپورتاژها علاوه‌بر فرصتی برای لینک بیلدینگ، امکان ارائه اطلاعات سودمند به کاربر را نیز فراهم می‌کنند. از طریق ارزش‌آفرینی برای مخاطب می‌توان توجه خوانندگان سایت میزبان که معمولاً پرترافیک هستند را فراهم کرد.

سایت‌هایی با قدرت دامنه و اعتبار بالا بهترین میزبان انتشار رپورتاژ هستند. نگارش متن رپورتاژ و بهینه‌سازی انکرتکست باید با بیشترین دقت انجام شده باشد.

عوامل مؤثر بر کیفیت لینک بیلدینگ؛ چگونه قدرت بک لینک پروفایل را حفظ کنیم

کیفیت لینک سازی در سئو به تعداد اتصالات ایجادشده نیست. در مقایسه دو سایت مشابه، بک لینک پروفایل قدرتمند و باکیفیت، تفاوت در کسب آسان رتبه‌ها را رقم می‌زند. فاکتورهای مختلفی موجب افزایش کیفیت لینک سازی می‌شوند که در ادامه به چند عامل مهم پرداخته‌ایم.

ترجیح کیفیت بر کمیت بک لینک‌ها

شاید در گذشته تعداد لینک‌های خارجی اهمیت داشت اما با به‌روزرسانی‌های گوگل،‌ کمیت جای خود را به کیفیت داده است. موتورهای جستجو، چند لینک باکیفیت از منابع معتبر با قدرت دامنه بالا را به تعداد زیاد لینک‌های ضعیف یا نامرتبط ترجیح می‌دهند.

هرچه کیفیت بیشتر باشد، لینک جویس بیشتری نیز منتقل خواهد شد. شناسایی الگوهای لینک‌سازی بی‌کیفیت برای گوگل دشوار نیست و جریمه به همراه دارد. لینک‌های باکیفیت و مرتبط با دستورالعمل‌های گوگل برای بهینه‌سازی پایدار و بلندمدت هم‌راستا هستند.

تنوع پروفایل لینک

پروفایل لینک متنوع کمک می‌کند تا استراتژی لینک‌سازی برای موتور جستجو سالم و طبیعی جلوه کند. سرچ انجین‌ها میزان تنوع دامنه‌های لینک‌دهنده به یک سایت را تخمین می‌زنند. دریافت لینک از منابع مختلف علاوه‌بر نمایش اعتبار و سندیت موضوعی، جدی بودن تلاش‌های بهینه‌سازی را ثابت می‌کند.

در یک بک لینک پروفایل متنوع، موارد مختلفی مثل لینک های ادیتورال، پست‌های مهمان و ثبت در دایرکتوری به چشم می‌خورد. لینک سازی متنوع اتکا به یک منبع یا تاکتیک را کاهش می‌دهد. همچنین تمرکز بیش‌ازحد روی یک متد، برای گوگل جالب نیست.

بهینه‌سازی انکر تکست

لینکی که فقط اتصال ایجاد کند و کاربر را به کلیک تشویق نکند، نیمی از ارزشش را از دست می‌دهد. انکر تکست در تعیین کیفیت لینک بیلدینگ برای سایت اهمیت فراوانی دارد. بهینه‌سازی افراطی یا استفاده غیرطبیعی از متن لینک نیز روی سئو سایت اثر منفی دارد. انکر تکست مناسب ارتباط موضوعی دو صفحه را نیز تقویت می‌کند.

استفاده بیش از حد از انکرتکست‌های اگزکت مچ (کلمه کلیدی هدف) برای موتور جستجو سیگنال منفی است. در نوشتن متن لینک باید خلاقیت و ابتکار به خرج داد. عبارات مرتبط به کیورد و دارای برند گزینه خوبی هستند. حتی استفاده از انکر تکست‌های عمومی مثل «اینجا را کلیک کنید» نیز برای تنوع بد نیستند.

نظر رسمی گوگل درباره بهینه‌سازی انکر تکست را بخوانید:

«یک انکر تکستِ خوب نسبتاً مختصر، توصیفی و به صفحات مبدأ و مقصد لینک از نظر معنایی مرتبط است. انکر تکست خوب برای لینک بافت معنایی ایجاد خواهد کرد و برای خوانندگان‌تان انتظار [از محتوای مقصد] ایجاد می‌کند. هرچه متن لینک بهتر باشد، گشت‌وگذار در سایت برای کاربران راحت‌تر می‌شود و گوگل نیز متوجه صفحه‌ای که به آن لینک می‌دهید خواهد شد.»

اجتناب از استراتژی‌های سئو کلاه سیاه

روش‌های کلاه سیاه مثل مزارع لینک، PBN، مخفی‌سازی (کلوکینگ یا Cloaking) در ظاهر یک میانبر هستند اما آسیب جبران‌ناپذیری به شهرت و رنکینگ سایت وارد می‌کنند. روش‌های فریبکارانه در لینک سازی برای سایت، خلاف دستورالعمل‌های گوگل هستند و اغلب منجر به پنالتی گوگل می‌شوند.

موتورهای جستجو در شناسایی الگوهای غیرطبیعی لینک‌سازی کاملاً هوشیارانه عمل می‌کنند. لینک‌های ساخته‌شده از طریق روش‌های بلک‌ هت حتی اگر منجر به جریمه هم نشوند،‌ ارزش‌‌شان را از دست می‌دهند. برای احتیاط پیروی از گایدلاین‌های گوگل را توصیه می‌کنیم و در اجرای کلاه خاکستری، افراطی عمل نکنید.

نظارت مستمر روی بک‌لینک‌ها

لینک سازی برای سایت نباید پس از یک‌بار انجام کنار گذاشته شود. لینک‌ها بنا به دلایلی مثل تغییرات سایت، حذف محتوا یا حتی جریمه موتور جستجو به‌مرور زمان فرسوده می‌شوند. مانیتورینگ پیوسته بک لینک پروفایل یکی از اقدامات ضروری در تیم‌های بهینه‌سازی است.

با نظارت مستمر می‌توان از فعال‌بودن و ارزشمندی لینک‌ها اطمینان حاصل کرد. لینک‌های شکسته و مرده نیز به‌سرعت شناسایی و جایگزین می‌شوند.

مانیتورینگ همچنین برای شناسایی هرگونه حمله خرابکارانه مثل بک لینک های سمی یا اسپم ضروری است. نظارت دقیق برای استخراج داده، تصمیم‌گیری و تغییر استراتژی نیز ضروری است.

اشتباهات رایج در لینک‌سازی؛ در این دام‌ها گرفتار نشوید!

لینک سازی در سئو پر از زوایای مبهم است. بی‌توجهی به دستورالعمل‌های گوگل، گرفتاری در دام ابهامات را به دنبال دارد. اشتباه در لینک سازی سایت می‌تواند به قیمت اتمام عمر مفید دامنه تمام شود. در این بخش با اشتباهات رایج لینک بیلدینگ آشنا می‌شوید.

خرید بک‌لینک‌های بی‌کیفیت

خرید انبوهی از بک لینک‌های ضعیف یکی از پرتکرارترین خطاها در سئو خارجی سایت است. لینک بی‌کیفیت از دامنه‌ای می‌آید که در بهترین حالت، هیچ ارزش افزوده‌ای برای کاربر و گوگل اضافه نمی‌کند. برخی با این تصور که هر بک‌لینکی از نداشتن لینک خارجی بهتر است، سراغ این تکنیک مرگبار می‌روند، غافل از آنکه در اشتباه‌اند.

وسوسه نتایج فوری و ارزان دلیل عمده خرید بک‌لینک بی‌کیفیت است. همچنین عدم دانش کافی نسبت به الگوریتم‌های گوگل و نحوه سنجش کیفیت لینک، منجر به غفلت از کیفیت لینک می‌شود. به‌غیراز جریمه و افت رنکینگ، خطر دی‌ایندکس شدن صفحه یعنی حذف آن از سرچ نیز وجود دارد.

استفاده افراطی از کلمه کلیدی اصلی در انکر تکست

استفاده مکرر از کلمه کلیدی هدف به‌عنوان انکر تکست، نتیجه مطلوبی ندارد. تکرار کیورد اصلی در ظاهر کاملاً منطقی به‌نظر می‌رسد اما تبعاتی نیز دارد. افراط در این نوع بهینه‌سازی، حالتی تصنعی به بک لینک پروفایل می‌دهد.

استفاده از کیورد هدف در انکر تکست در گذشته راهکار مفیدی بود اما اکنون الگوریتم پنگوئن با افراط در آن مقابله می‌کند. هدف این است که در لینک سازی سایت، چه از بابت منبع، چه در نوع انکرتکست، تنوع وجود داشته باشد. استفاده از یک عبارت خاص در متن لینک، تنوع را کاهش می‌دهد.

بی‌توجهی به ارتباط معنایی با سایت لینک‌دهنده

درباره لزوم وجود ارتباط معنایی بین مبدأ و مقصد لینک هرچه بگوییم کم است. حتی یک لینک از معتبرترین دامنه اگر فاقد ارتباط موضوعی باشد، ارزش چندان زیادی نخواهد داشت. توجه بیش‌ازحد به متریک‌هایی مثل دامین آتوریتی، تناسب موضوعی را زیر سایه قرار می‌دهد.

بک‌لینک‌های نامرتبط، سیگنال‌های سردرگم‌کننده به موتور جستجو ارسال می‌کنند. بی‌توجهی به فاکتور Relevance حتی ممکن است به جریمه مستقیم نیز ختم شود. اگر دو سایت از حوزه فعالیت مشابه نباشند، در لینک‌سازی فرصت جذب ترافیک ریفرال نیز از دست می‌رود.

در داکیومنت‌های رسمی گوگل درباره اهمیت ارتباط معنایی می‌خوانیم:

«ما سیستم‌های مختلفی برای درک نحوه لینک‌دادن صفحات به یکدیگر داریم تا مضمون هر صفحه درک شود و کارآمدترین صفحه برای پاسخ به کوئری انتخاب شود.»

نادیده‌گرفتن لینک‌سازی داخلی

لینک سازی خارجی در سئو سایت و دستیابی به اهداف مارکتینگ حیاتی است، اما نباید موجب غفلت از لینک‌سازی داخلی شود. لینک‌های داخلی تأثیر شگرفی در تجربه کاربری و درک سرچ انجین از محتوای سایت دارند. می‌توان گفت ساختار مناسب لینک‌های داخلی، تلاش‌های کسب لینک از منابع دیگر را تکمیل می‌کند.

لینک خارجی باکیفیت از سایت معتبر و مرتبط به یک صفحه، لینک جویس را به محتوا منتقل خواهد کرد. سپس لینک‌های داخلی همان صفحه نیز باعث پراکنش اعتبار لینک در سرتاسر سایت می‌شوند. بی‌توجهی به لینک‌سازی داخلی، این فرصت فوق‌العاده برای افزایش اعتبار دامنه را از بین می‌برد.

بدون داشتن لینک اینترنال، نه‌تنها صفحات کوچک‌تر یا جدید اعتباری دریافت نمی‌کنند بلکه حتی شاید سایر صفحات مهم نیز از توجه کاربر و ایندکس تئسط موتور جستجو دور بمانند. گوگل درباره اهمیت لینک‌های درون سایت نوشته است:

«شما معمولاً لینک‌سازی را اشاره‌کردن به سایت‌های دیگر تصور می‌کنید اما توجه بیشتر به انکر تکست‌های استفاده‌شده در لینک‌سازی داخلی هم به کاربر و هم به گوگل کمک می‌کند تا سایر صفحات سایت‌تان را به‌آسانی پیدا کنند.

هر صفحه‌ای که برای‌تان مهم است باید حداقل به یکی دیگر از صفحات سایت لینک داشته باشد. به سایر منابع سایت که به خواننده در درک محتوای صفحه فعلی کمک می‌کنند فکر کنید و به آنها لینک بدهید.»

ابزارها و منابع لینک سازی؛ ساخت لینک را چگونه و کجا انجام دهیم؟

یادگیری ارتباط بین سایت‌ها فقط با اطلاع از اینکه لینک بیلدینگ چیست به پایان نمی‌رسد. او باید به ابزارها و پلتفرم‌های مرتبط مسلط باشد. مالکان وبسایت‌ها از ابزارهای مختلف برای مدیریت، مانیتور و اجرای بهینه استراتژی‌های لینک سازی در سئو استفاده می‌کنند.

ابزارهای مختلف نه‌تنها برای ساخت لینک استفاده می‌شوند بلکه در بررسی سلامت بک لینک پروفایل و شناسایی فرصت‌های جدید کاربرد دارند. در این بخش هم به بررسی چند ابزار کاربردی لینک بیلدینگ پرداخته‌ایم و هم چند پلتفرم برای تأمین بک لینک را معرفی کرده‌ایم.

ابزارهای لینک‌سازی و بررسی لینک‌ها

ابزارهای پرطرفداری طراحی شده‌اند که در تسک‌های مختلف مربوط به لینک‌سازی کاربرد دارند. چند نمونه از مشهورترین ابزارها عبارت‌اند از:

  • Ahrefs: این ابزار محبوب در لینک بیلدینگ، جزئیات دقیق از بک لینک پروفایل سایت ارائه می‌دهد. لینک‌های جدید و ازدست‌رفته با Ahrefs قابل ردگیری هستند. ارزیابی رقبا از نظر لینک‌سازی و شناسایی فرصت‌های جدید نیز با آن امکان‌پذیر است. قابلیت Content Explorer برای کشف محتوایی ارزشمند از نظر لینک‌سازی فوق‌العاده کاربردی است.
  • SEMrush: این ابزار جامع در آنالیز بک لینک امکان شناسایی لینک‌های سمی و بررسی استراتژی‌های لینک‌سازی رقبا کاربرد دارد. قابلیت Backlink Gap در سمراش به پیداکردن فرصت‌های بکر لینک‌سازی از طریق مقایسه بک لینک پروفایل چند دامنه کمک می‌کند.
  • لینک اکسپلورر Moz: قابلیت Link Explorer ابزار ماز یک منبع فوق‌العاده برای شناسایی بک‌لینک‌های باکیفیت است. در این ابزار به کمک متریک‌های Spam Score و Domain Authority ارزیابی میزان ریسک و قدرت لینک‌های اینباند انجام می‌شود. قابلیت Link Intersect نیز دامنه‌هایی را نشان می‌دهد که به رقبا لینک داده‌اند اما اتصالی با سایت خودی ندارند.
  • مجستیک: مجستیک به‌صورت تخصصی روی آنالیز بک لینک‌ها متمرکز است. دو متریک اختصاصی آن یعنی تراست فلو و سایتیشن فلو، کیفیت و کمیت بلک‌لینک‌ها را می‌سنجد. این ابزار برای بررسی عمیق راهکارهای لینک‌سازی بر اساس داده‌ها انتخاب خوبی است.
  • گوگل سرچ کنسول: یک ابزار ساده و رایگان اما کاربردی؛ گوگل سرچ کنسول، سایت‌های لینک‌دهنده را مشخص می‌کند. استفاده منظم از این ابزار رایگان برای بررسی کیفیت، ارتباط موضوعی و سلامت لینک‌ها در دستور کار بسیاری از وبمسترها قرار دارد.

اهمیت استفاده منظم از ابزارها و کاربرد داده‌های خروجی آنها در تصمیم‌گیری داده‌محور بروز می‌یابد. با وجود رقابت بالای امروز، لینک‌سازی بدون کمک ابزارها تقریباً غیرممکن شده است.

پلتفرم‌های لینک‌سازی

منابع مختلفی برای دریافت بک‌لینک وجود دارد. پلتفرم‌های لینک‌سازی اختصاصی عملکرد تعیین‌کننده‌ای دارند. همچنین آژانس‌های محتوایی و خرید رپورتاژ آگهی مثل تسمینو، فرایند نگارش و انتشار محتوا در سایت‌های معتبر را به‌صورت صفر تا صد انجام می‌دهند.

پلتفرم‌های مختلفی برای کسب بک لینک وجود دارند که می‌توان به آنها اعتماد کرد. برای مثال ادزی (Adsy)، سئو کلرک (SEOClerks)، لینکبل (Link-able) و پستگا (Postaga) از جمله پلتفرم‌های خریدوفروش بک لینک هستند.

لینک بیلدینگ در سئو؛ مسیری پرخطر در راه کسب اعتبار دیجیتال

لینک سازی در سایت یکی از پر‌پیچ‌وخم‌ترین مسیرهای سئو است. یک اشتباه کوچک در ساخت لینک‌های خارجی می‌تواند همه تلاش‌های تیم سئو و محتوا را به هدر بدهد. هدف از انتشار این مقاله، ارائه یک راهنمای لینک بیلدینگ برای خوانندگان تسمینو است.

اگر به مطالب گفته‌شده توجه کرده باشید، باید بدانید که لینک سازی برای موتورهای جستجو و کاربر تا چه اندازه مهم است. همچنین گفتیم که انواع مختلفی از لینک‌ها را می‌توان برای کاربردهای مختلف استفاده کرد. شاید بتوان گفت که چندکاره بودن لینک‌ها موجب حساسیت این تکنیک سئو شده است.

همچنین احتمالاً متوجه شده‌اید که برای جلوگیری از هرگونه پنالتی ناشی از لینک ناسالم باید به دستورالعمل‌های گوگل توجه کنید. چند نمونه از توصیه‌های گوگل برای ساخت لینک و نوشتن انکر تکست را با هم بررسی کردیم.

شما درباره لینک سازی چه نظری دارید؟ به نظر شما می‌توان بدون لینک خارجی یک سایت را در صفحه نتایج بالا آورد؟ اگر نه، چه تکنیکی در لینک‌سازی را به ما و دیگران توصیه می‌کنید؟ در بخش کامنت‌ها، تجربیات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.

‫3 دیدگاه ها

  1. خواستم اینجا از تیم پشتیبانی تسمینو تشکر کنم که واقعا خارج از وقت اداری هم متعهدانه پاسخگو هستند
    مخصوصا سرکار خانم زارع ، سرکار خانم مریم ریاضت بخش و سرکار خانم سپیده موسوی
    واقعا خدا قوت

    1. ممنون از فیدبک شما آقای زرندی
      خوشحالیم که تونستیم رضایت شما رو جلب کنیم

  2. لینک بیلدینگ واقعا، یکی از بخش های بزرگ On Page .در کل محتوا جالبی بود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *